Sunday, October 7, 2018
Saturday, October 6, 2018
Thursday, June 21, 2018
Tuesday, May 8, 2018
ျမ ထြန္း ဦး ၏ ေလာက္ ကိုင္ ဖုန္ ႀကား ရ်င္ အေရး သတင္း ထုတ္ ျပန္ မႈ
A senior Myanmar military officer said on Saturday ethnic Kokang rebels
were being supported by allied minority rebel groups and former Chinese
soldiers recruited as mercenaries
Myanmar's chief of military affairs security, Mya Tun Oo, said the
government was forced to fight because it needed to defend its
sovereignty over Kokang, a special region near the border with China.
"They aim to take over the whole Kokang region," he said.
More than 50 military soldiers and 70 Kokang rebels have been killed in
fighting since 9 February, according to the government.
Myanmar officials had previously suggested that the Kokang had support
from China - a claim denied by Beijing.
The Kokang are ethnically Chinese, and their leaders have sheltered on
the Chinese side of the border.
China is a major political and economic supporter of Myanmar, but there
is unease amongst many about the influence the Chinese exercise,
especially in loosely controlled areas in the north.
You can license this story through AP Archive: http://www.aparchive.com/metadata/you...
Find out more about AP Archive: http://www.aparchive.com/HowWeWork
Thousands of people have fled clashes between the Myanmar military and ethnic rebels along the border with China, a Chinese official said, as fighting threatened leader Aung San Suu Kyi's top goal of reaching peace with minorities.
About 30 people were killed Monday in the attack staged by ethnic Chinese insurgents in the town of Laukkai, 800km (500 miles) northeast of commercial hub Yangon, prompting thousands to seek refuge across the border in camps in China.
Suu Kyi's nearly one-year-old government is increasingly besieged by ethnic rebels, grappling with an alliance of militias in Myanmar's north and a new insurgency by Rohingyas rebelling against decades of persecution in the northwest.
"Thousands of people have crossed into China," said the Chinese government official, who declined to be identified because of the sensitivity of the issue.
Hotel workers in Nan San, a town abutting Myanmar's restive Kokang region where the fighting is taking place, described disoriented people moving rapidly into the town.
"There are so many people here and the traffic is chaotic. There are thousands of refugees here and they look frightened. Some of them brought suitcases with them, while some only brought some light clothes," said a staff member at the Golden Star hotel in Nan San who identified himself by his surname Li.
The 42-year-old owner of the Fuyuan Hotel, who identified himself by his surname Yang, said: "All we can do is to help them and give them food. Chinese people here are very worried about our safety."
http://www.newsweek.com/myanmar-clashes-rebels-leave-30-dead-565050
Thousands of people have fled clashes between the Myanmar military and ethnic rebels along the border with China, a Chinese official said, as fighting threatened leader Aung San Suu Kyi's top goal of reaching peace with minorities.
About 30 people were killed Monday in the attack staged by ethnic Chinese insurgents in the town of Laukkai, 800km (500 miles) northeast of commercial hub Yangon, prompting thousands to seek refuge across the border in camps in China.
Suu Kyi's nearly one-year-old government is increasingly besieged by ethnic rebels, grappling with an alliance of militias in Myanmar's north and a new insurgency by Rohingyas rebelling against decades of persecution in the northwest.
"Thousands of people have crossed into China," said the Chinese government official, who declined to be identified because of the sensitivity of the issue.
Hotel workers in Nan San, a town abutting Myanmar's restive Kokang region where the fighting is taking place, described disoriented people moving rapidly into the town.
"There are so many people here and the traffic is chaotic. There are thousands of refugees here and they look frightened. Some of them brought suitcases with them, while some only brought some light clothes," said a staff member at the Golden Star hotel in Nan San who identified himself by his surname Li.
The 42-year-old owner of the Fuyuan Hotel, who identified himself by his surname Yang, said: "All we can do is to help them and give them food. Chinese people here are very worried about our safety."
http://www.newsweek.com/myanmar-clashes-rebels-leave-30-dead-565050
Friday, May 4, 2018
March 9 · က ်ီး ျဖဴ က ်ီး မဲ။
က်ီးျဖဴ က်ီးမဲ အတြက္ အလွည္႕က် ေရးေနတဲ႕အစီစဥ္အတြက္ပါ။
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးဝန္ႀကီးဦးေသာင္းထြန္းကေတာ႕ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြရဲ႕စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈေတြ အတြက္ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ႕အေထာက္အထားလိုျခင္းေၾကာင္း ၊ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ႕ အေထာက္အထားရတယ္ဆိုရင္ က်ဴးလြန္သူ၊လူ႕ အခြင္႕အေရးခ်ဳိးေဖါက္တယ္လို႕စြပ္စြဲခံရသူေတြ ကို အေသအခ်ာအေရးယူုမွာျဖစ္ပါတယ္လို႕ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင္႕အေရးေကာင္စီ အစည္းေဝးတက္ေရာက္ ေနစဥ္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ႕တာသိရတယ္။ဒီလို ျပန္ ျငင္းခ်က္ထုတ္ ၊ျပန္ လည္ေစာဒကတက္ ပိုင္ခြင္႕ေခ်ပပိုင္ခြင္႕ေတြရွိတယ္။ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Genocide Watch ရဲ ႕စြပ္စြဲခံ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ(ဆူဒန္ေလ႕လာခ်က္) ရဲ႕ genocide စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈကို လက္သင္႕မခံျခင္း အေၾကာင္းတဆယ္႔ႏွစ္ခ်က္ အရ(The 12 ways to deny genocide )နံပါတ္ တစ္ အခ်က္ နဲ႕ ျပန္ လည္ ေမးခြန္းထုတ္ျခင္းမ်ဳိးဘဲ။
ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းအေရးမႈးခ်ဳပ္ဂုတာရက္ ကေတာ႕ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ(Ethnic Cleansing ) လို႕သုံးတယ္။လူေပါင္းသုံးသိန္းေက်ာ္ထြက္ေျပးရတာကို genocide မေခၚ ဘယ္ဟာကို ေခၚမလဲ လိုဆိုတယ္။ ဂုတာရက္ ေျပာဆိုစြပ္စြဲမႈက genocide watch အဖြဲ႕ ရဲ႕ genocide ေျမာက္မႈအဆင္႕ ရွစ္ဆင္႕တိုင္းတာခ်က္ မ်ားအနက္အဆင္႕ငါးနဲ႕ ေျခာက္ေတြျဖစ္တဲ႕တိုင္းတာမႈေတြအခ်င္းအရာေတြနဲ႕ကိုက္ညီေနတယ္။အဆင္႕ငါးမွာအစြန္း ႏွစ္ဖက္သေဘာထားကြဲလြဲေစျခင္းလကၡဏာမ်ား ( Polarization) နဲ႕ အဆင္႕ေျခာက္က ၾကဳိတင္ျပင္ဆင္ျခင္းလကၡဏာမ်ား ( Preparation) တို႕ျဖစ္တယ္။
နိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ဘယ္ႏုိင္ငံပဲျဖစ္ျဖစ္ Genocide လို႔ေခၚတဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ လူမ်ဳိးစုအေရး၊ ႏိုင္ငံသားအေရးနဲ႔ ဘာသာေရးေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္မႈ မ်ဳိးတုန္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ကုိဆုိလုိတာလုိ.နားလည္တယ္။ အဲဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏုိင္ငံတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိတယ္။ ေနာက္တခါ အဲဒါေတြ ျဖစ္လာရင္ ႏုိင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ တားဆီးႏိုင္ေအာင္။ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကုစားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က ကမာၻ႔ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးမွာ တညီတညြတ္ထဲ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီး၊ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကလည္း အဲဒီအယူအဆကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ (၁၆၇) မွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက သေဘာတူခဲ့တယ္။ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႕ဝင္ေရာက္တားဆီးပိုင္ခြင္႕( Responsiblity To Protect, R2P ) ရွိေသာ္ျငား အၿမဲတန္းအဖြဲ႕ဝင္ ငါးႏိုင္ငံရဲ႕ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ အရင္ယူရမယ္ လို႕ဆိုတယ္။ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ဒီသေဘာတူညီခ်က္ကိုအေျခခံၿပီးကုလသမဂၢစစ္ေရး(စစ္ပြဲ) အရ အေရးယူမႈမရွိ သေလာက္ဘဲ။၁၉၉၀-၁၉၉၁ အီရပ္-ကူဝိတ္ စစ္ပြဲ ကို လုံျခဳံေရးေကာင္စီဆုံးျဖအခ်က္အရ အေမရီကန္ နဲ႕ မဟာမိတ္ တပ္ေတြ အီရပ္ကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ႕တယ္။ကုလသမဂၢသမိုင္းမွာ စစ္ေရးအရအေရးယူမႈဆိုတာ ေတာင္-ေျမာက္ကိုရီးယားစစ္ပြဲ(၁၉၅၀) တခုသာရွားရွားပါးပါးရွိခဲ႕တယ္။ဒါေၾကာင္ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရခိုင္အေရးစစ္ေရးအရအေရးယူဘို႕ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မရွိသေလာက္ပါဘဲ။စစ္ေဆးမႈေတြ ၊စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕ အေရးယူမႈေတြကစစ္ေရးမတိုင္မွီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကုလသမဂၢသမိုင္းမွာရွိခဲ႕တယ္။
"အခုR2Pေျပာလာေတာ႔လက္ခေမာင္းခတ္ေနတဲ႕သူေတြက မၾကာခင္မွာဘဲအေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ဒီမိုကေရစီတပ္ေပါင္းစုႀကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကိုဝင္လာ၊တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူ၊လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၂၅ရာခိုင္နႈန္းကိုလည္းဖယ္ရွား၊ုျမန္မာႏိုင္ငံကိုတကယ္႕ဒီမိုကေရစႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပး၊ၿပီးရင္ျပန္သြား၊ဒီမွာအားလုံးကလြမ္းက်န္ခဲ႕မယ္လို႕ထင္ေနပုံရတယ္။အဲဒီလိုစိတ္ကူးယဥ္ေနတဲ႕အတြက္ဒီအခ်က္ေတြကိုစဥ္းစားမိပုံမရဘူး။အခု အေနာက္ႏိုင္ငံက R2P ေျပာေနတာျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီအိုကေရစီထြန္းကားေရးအတြက္မဟုတ္ဘူး။ဘူးသီးေတာင္ေမာင္းေတာကဘဂၤါလီေတြကိုသူေနရာ ျပန္ပို႕ႏိုင္ဘို႕နဲ႕သူတို႕ လုံ႕ျခဳံမႈအတြက္R2P ကိုေျပာေနတာ၊
ရခိုင္ျပည္နယ္တျခမ္းပဲ႕တာဘဲအဖတ္တင္မယ္။"ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖဲ႕ထုတ္ေပးေရးအစီအစဥ္ လို႕ ျပန္/ဝန္ေဟာင္းက ဘယ္လို႔ဗ်ာဒိတ္နဲ႕ ေျပာ ၿပီး တပ္မေတာ္ ကို ေခ်ာင္ထဲေရာက္ေအာင္ ေရာ ဘယ္သူေတြက တြန္းပို႕ေနတာလဲဆိုတဲ႕အသိအျမင္ထက္တပ္မေတာ္က အစိုးရနဲ႕ တသားတည္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြအျပင္၊လက္ေတြ႕ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြျပသဘို႕ သာျပဌာန္းထားသင္႕ေၾကာင္း ျပန္/ဝန္ေဟာင္းကအစ၊ႏိုင္/ဝန္ေဟာင္အပါ၊၂၁ဦးပါတီ တို႕ ႏိုင္ငံအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ မက်ဳိးစားသင္႕ေပဘူးလား။
ဦးေသာင္းထြန္း က ကိုဖီ အာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံ႕ျပဳခ်က္ ေတြကိုလည္း အေလးအနက္ထား အေကာင္အထည္ေဖၚေနတယ္လို႕ ထည္႕သြင္းေျပာၾကားခဲ႕သလို လူ႕အသိုင္းအဝိုင္းတခုရပ္တည္ေရး လူ႕အခြင္႕ေရးဆိုင္ရာ က်ဥ္းေျမာင္႕တဲ႕ေဘာင္အတြင္းမွရႈ ျမင္စဥ္းမရေၾကာင္း၊ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႕ ပူးေပါင္း လက္ေတြ႕ အေျဖရွာရမွာရခိုင္အေရးကိုအရွိတရားအတိုင္းရႈျမင္၊ခ်ဥ္းကပ္ဘို႕လိုေၾကာင္းပါ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ခဲ႕ျခင္း ဟာ ျငင္းပယ္ျခင္းနည္းတဆယ္႕ ႏွစ္ ခု ေျမာက္ အခ်က္နဲ႕ ညီမွ်ေနျခင္းကို ပါေတြ႕ ရျပန္တယ္။အေနာက္တံခါး အတြက္ တဖက္က လူ႕အခြင္႕အေရး၊ နယ္ေျမ ထိန္းခ်ဳပ္ နႈိင္ေရး က်ဳိးပန္း ေနခ်ိန္ မွာ အတိုင္ပင္ခံ ႏွင္႕အစိုးရမင္းမ်ားက အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ ကို ကိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင္႕အေရးဥပေဒ နဲ႕အညီ ၾကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ ေနတာ အထင္အရွားဘဲ။
Bobo Winn
Ref: 1) www.genocidewatch.org
2) www. rakhinecommission.org/
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးဝန္ႀကီးဦးေသာင္းထြန္းကေတာ႕ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြရဲ႕စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈေတြ အတြက္ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ႕အေထာက္အထားလိုျခင္းေၾကာင္း ၊ရွင္းလင္းျပတ္သားတဲ႕ အေထာက္အထားရတယ္ဆိုရင္ က်ဴးလြန္သူ၊လူ႕ အခြင္႕အေရးခ်ဳိးေဖါက္တယ္လို႕စြပ္စြဲခံရသူေတြ ကို အေသအခ်ာအေရးယူုမွာျဖစ္ပါတယ္လို႕ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင္႕အေရးေကာင္စီ အစည္းေဝးတက္ေရာက္ ေနစဥ္ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ႕တာသိရတယ္။ဒီလို ျပန္ ျငင္းခ်က္ထုတ္ ၊ျပန္ လည္ေစာဒကတက္ ပိုင္ခြင္႕ေခ်ပပိုင္ခြင္႕ေတြရွိတယ္။ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Genocide Watch ရဲ ႕စြပ္စြဲခံ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ(ဆူဒန္ေလ႕လာခ်က္) ရဲ႕ genocide စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈကို လက္သင္႕မခံျခင္း အေၾကာင္းတဆယ္႔ႏွစ္ခ်က္ အရ(The 12 ways to deny genocide )နံပါတ္ တစ္ အခ်က္ နဲ႕ ျပန္ လည္ ေမးခြန္းထုတ္ျခင္းမ်ဳိးဘဲ။
ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းအေရးမႈးခ်ဳပ္ဂုတာရက္ ကေတာ႕ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ(Ethnic Cleansing ) လို႕သုံးတယ္။လူေပါင္းသုံးသိန္းေက်ာ္ထြက္ေျပးရတာကို genocide မေခၚ ဘယ္ဟာကို ေခၚမလဲ လိုဆိုတယ္။ ဂုတာရက္ ေျပာဆိုစြပ္စြဲမႈက genocide watch အဖြဲ႕ ရဲ႕ genocide ေျမာက္မႈအဆင္႕ ရွစ္ဆင္႕တိုင္းတာခ်က္ မ်ားအနက္အဆင္႕ငါးနဲ႕ ေျခာက္ေတြျဖစ္တဲ႕တိုင္းတာမႈေတြအခ်င္းအရာေတြနဲ႕ကိုက္ညီေနတယ္။အဆင္႕ငါးမွာအစြန္း ႏွစ္ဖက္သေဘာထားကြဲလြဲေစျခင္းလကၡဏာမ်ား ( Polarization) နဲ႕ အဆင္႕ေျခာက္က ၾကဳိတင္ျပင္ဆင္ျခင္းလကၡဏာမ်ား ( Preparation) တို႕ျဖစ္တယ္။
နိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ဘယ္ႏုိင္ငံပဲျဖစ္ျဖစ္ Genocide လို႔ေခၚတဲ့ လူမ်ဳိးေရး၊ လူမ်ဳိးစုအေရး၊ ႏိုင္ငံသားအေရးနဲ႔ ဘာသာေရးေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္မႈ မ်ဳိးတုန္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား ရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ကုိဆုိလုိတာလုိ.နားလည္တယ္။ အဲဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏုိင္ငံတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိတယ္။ ေနာက္တခါ အဲဒါေတြ ျဖစ္လာရင္ ႏုိင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ တားဆီးႏိုင္ေအာင္။ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကုစားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္လို႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က ကမာၻ႔ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးမွာ တညီတညြတ္ထဲ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၿပီး၊ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကလည္း အဲဒီအယူအဆကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ (၁၆၇) မွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက သေဘာတူခဲ့တယ္။ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႕ဝင္ေရာက္တားဆီးပိုင္ခြင္႕( Responsiblity To Protect, R2P ) ရွိေသာ္ျငား အၿမဲတန္းအဖြဲ႕ဝင္ ငါးႏိုင္ငံရဲ႕ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ အရင္ယူရမယ္ လို႕ဆိုတယ္။ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ဒီသေဘာတူညီခ်က္ကိုအေျခခံၿပီးကုလသမဂၢစစ္ေရး(စစ္ပြဲ) အရ အေရးယူမႈမရွိ သေလာက္ဘဲ။၁၉၉၀-၁၉၉၁ အီရပ္-ကူဝိတ္ စစ္ပြဲ ကို လုံျခဳံေရးေကာင္စီဆုံးျဖအခ်က္အရ အေမရီကန္ နဲ႕ မဟာမိတ္ တပ္ေတြ အီရပ္ကို တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ႕တယ္။ကုလသမဂၢသမိုင္းမွာ စစ္ေရးအရအေရးယူမႈဆိုတာ ေတာင္-ေျမာက္ကိုရီးယားစစ္ပြဲ(၁၉၅၀) တခုသာရွားရွားပါးပါးရွိခဲ႕တယ္။ဒါေၾကာင္ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရခိုင္အေရးစစ္ေရးအရအေရးယူဘို႕ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မရွိသေလာက္ပါဘဲ။စစ္ေဆးမႈေတြ ၊စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႕ အေရးယူမႈေတြကစစ္ေရးမတိုင္မွီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြကုလသမဂၢသမိုင္းမွာရွိခဲ႕တယ္။
"အခုR2Pေျပာလာေတာ႔လက္ခေမာင္းခတ္ေနတဲ႕သူေတြက မၾကာခင္မွာဘဲအေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ဒီမိုကေရစီတပ္ေပါင္းစုႀကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကိုဝင္လာ၊တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူ၊လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၂၅ရာခိုင္နႈန္းကိုလည္းဖယ္ရွား၊ုျမန္မာႏိုင္ငံကိုတကယ္႕ဒီမိုကေရစႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပး၊ၿပီးရင္ျပန္သြား၊ဒီမွာအားလုံးကလြမ္းက်န္ခဲ႕မယ္လို႕ထင္ေနပုံရတယ္။အဲဒီလိုစိတ္ကူးယဥ္ေနတဲ႕အတြက္ဒီအခ်က္ေတြကိုစဥ္းစားမိပုံမရဘူး။အခု အေနာက္ႏိုင္ငံက R2P ေျပာေနတာျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီအိုကေရစီထြန္းကားေရးအတြက္မဟုတ္ဘူး။ဘူးသီးေတာင္ေမာင္းေတာကဘဂၤါလီေတြကိုသူေနရာ ျပန္ပို႕ႏိုင္ဘို႕နဲ႕သူတို႕ လုံ႕ျခဳံမႈအတြက္R2P ကိုေျပာေနတာ၊
ရခိုင္ျပည္နယ္တျခမ္းပဲ႕တာဘဲအဖတ္တင္မယ္။"ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖဲ႕ထုတ္ေပးေရးအစီအစဥ္ လို႕ ျပန္/ဝန္ေဟာင္းက ဘယ္လို႔ဗ်ာဒိတ္နဲ႕ ေျပာ ၿပီး တပ္မေတာ္ ကို ေခ်ာင္ထဲေရာက္ေအာင္ ေရာ ဘယ္သူေတြက တြန္းပို႕ေနတာလဲဆိုတဲ႕အသိအျမင္ထက္တပ္မေတာ္က အစိုးရနဲ႕ တသားတည္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုတဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြအျပင္၊လက္ေတြ႕ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြျပသဘို႕ သာျပဌာန္းထားသင္႕ေၾကာင္း ျပန္/ဝန္ေဟာင္းကအစ၊ႏိုင္/ဝန္ေဟာင္အပါ၊၂၁ဦးပါတီ တို႕ ႏိုင္ငံအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ မက်ဳိးစားသင္႕ေပဘူးလား။
ဦးေသာင္းထြန္း က ကိုဖီ အာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံ႕ျပဳခ်က္ ေတြကိုလည္း အေလးအနက္ထား အေကာင္အထည္ေဖၚေနတယ္လို႕ ထည္႕သြင္းေျပာၾကားခဲ႕သလို လူ႕အသိုင္းအဝိုင္းတခုရပ္တည္ေရး လူ႕အခြင္႕ေရးဆိုင္ရာ က်ဥ္းေျမာင္႕တဲ႕ေဘာင္အတြင္းမွရႈ ျမင္စဥ္းမရေၾကာင္း၊ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႕ ပူးေပါင္း လက္ေတြ႕ အေျဖရွာရမွာရခိုင္အေရးကိုအရွိတရားအတိုင္းရႈျမင္၊ခ်ဥ္းကပ္ဘို႕လိုေၾကာင္းပါ ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ခဲ႕ျခင္း ဟာ ျငင္းပယ္ျခင္းနည္းတဆယ္႕ ႏွစ္ ခု ေျမာက္ အခ်က္နဲ႕ ညီမွ်ေနျခင္းကို ပါေတြ႕ ရျပန္တယ္။အေနာက္တံခါး အတြက္ တဖက္က လူ႕အခြင္႕အေရး၊ နယ္ေျမ ထိန္းခ်ဳပ္ နႈိင္ေရး က်ဳိးပန္း ေနခ်ိန္ မွာ အတိုင္ပင္ခံ ႏွင္႕အစိုးရမင္းမ်ားက အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ ကို ကိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင္႕အေရးဥပေဒ နဲ႕အညီ ၾကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ ေနတာ အထင္အရွားဘဲ။
Bobo Winn
Ref: 1) www.genocidewatch.org
2) www. rakhinecommission.org/
Monday, March 12, 2018
Saturday, March 10, 2018
သက္လူမ်ဳိးတို့ အေႀကာင္း ႏွင့္ ရုိးရာသဘာဝ အလွအပမ်ား
အဆင္ေျပရင္အခ်ိန္
ဆယ္မိနစ္ေလာက္ေပးဖတ္ပါ မိမိသည္ ပညာရွင္တစ္ေယာက္မဟုတ္သလို ဘာမွလည္းမဟုတ္ပါ
ဤစာေရးသည့္အတြက္လည္း မည္သူကမ်ွ ပိုက္ဆံမေပးပါ ဒါျဖင့္ဘာေၾကာင့္ ေရးသနည္း
ရွင္းပါသည္ ရွက္၍ျဖစ္ပါသည္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏိုင္ငံေရး လူမ်ိဳးေရး
ျပႆမ်ားအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူ၍ မည္းမည္းျမင္ ကုလားထင္ေအာင္
ျဖဲကားေရးသားေနသူမ်ားအစား ရွက္လြန္း၍ ျဖစ္ပါသည္
မိမိတို႔ႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားစစ္စစ္မ်ားအား ခိုးဝင္ဘဂၤါလီမ်ားသဖြယ္ ျဖန္႔ေဝေနၾကသည္ကို ရင္နာလြန္း၍ျဖစ္ပါသည္
မေန႔တေန႔ကပင္ မာရမာႀကီးလူမ်ိဳးစုအား ကုလားမ်ားဟု ေရးသားေနသည္ကို ျမင္ရသည္. အခ်ိဳ႕လူမ်ားကလည္း အကယ္မသိ၍ share ၾက ဆဲၾကသည္ အခ်ိဳ႕ကလည္း သခင္အမည္တပ္ကာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ တမင္ ပူးသတ္ၾကသည္ ထိုအခါ အမ်ိဳးဘာသာအတြက္ တကယ္လုပ္ေနၾကသူမ်ားမွာ ငပြႀကီးမ်ားအျဖစ္ အထင္ခံရေတာ့သည္
လူသားတို႔သည္ မည္သည့္ေဒသ မည္သည့္ဘာသာ မည္သည့္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ေမြးဖြားခ်င္ပါသည္ဟု ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိ ကံစီမံရာကိုသာ လိုက္နာၾကရသည္ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာမတူ လူမ်ိဳးမတူရံုမ်ွျဖင့္ေတာ့ မုန္းတီးစရာ အေၾကာင္းမရွိေပ....သို႔ေသာ္...အခ်ိဳ႕ေသာ အခ်ိဳ႕ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအရ အစြန္းေရာက္ ေသြးဆာ နယ္လုေသာ လူနည္းစုအမည္ခံမ်ားကိုေတာ့ အလြန္မုန္းတီးပါသည္
အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေဒသ ...ရခိုင္ေဒသသည္ ပထဝီဝင္အေနအထားအရေသာ္လည္းေကာင္း အိမ္နီးခ်င္းေဒသမ်ားအရေသာ္လည္းေကာင္း လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာ အရႈပ္ေထြးဆံုးေဒသတစ္ခုျဖစ္လာသည္ ေရွးေခတ္အဆက္ဆက္ ရခိုင္မင္းမ်ားစိုးစံလာစဥ္ကာလ ကပင္ ျပည္မႏွင့္ ဆက္သြယ္ျခင္းထက္ အေနာက္ဘက္ေဒသရွိ အာရိယာန္ (အိႏၵိယ)တို႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ားခဲ့၏ ထိုအခ်ိန္ကလည္း ရခိုင္ေဒသႏွင့္ အာရိယာန္တို႔၏ေဒသသည္ ယခုလို ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ႀကီးမျခားဘဲ ေရလက္ၾကားတစ္ခုသာ ျခားသည္ဟုဆိုၾကသည္ ေရွးေဟာင္း ေကာတံုတရဇ္ ၿမိဳ႕ႀကီးတြင္ မိစာၧအယူဝါဒမ်ား လႊမ္းမိုးၿပီး မီးေတာင္မ်ားေပါက္ကြဲရာမွ ယခုရမ္းၿဗဲကြ်န္း မာန္ေအာင္ကြ်န္း ရဲကြ်န္း တိုက္ကြ်န္း သျပဳခ်ိဳင္ကြ်နိး ရင္ဘတ္တီးကြ်န္း စသည္ျဖင့္ ကြဲထြက္သြားသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္ မည္မ်ွမွန္သည္ မွားသည္ကိုေတာ့ မေျပာႏိုင္ေပ
သို႔ေသာ္ ရခိုင္ေဒသရွိ ရႊံမီးေတာင္မ်ား အမႊာမႊာျဖစ္ေနသည့္ ကြ်န္းဆြယ္မ်ားက ထိုရာဇဝင္ကို ေထာက္ခံေနသကဲ့သို႔ရွိသည္ ရခိုင္ေဒသရွိ တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ားထဲမွ အခ်ိဳ႕မွာ အေနာက္ဘက္ေဒသႏွင့္ မူလတည္းကပင္ အဆက္အဆံလည္းရွိ ေရေျမလည္း ဆက္စပ္ေနေသာေၾကာင့္ ဝတ္စားဆင္ယင္ပံုမွအစ အသားအေရာင္ မ်က္ႏွာပံုပန္းမ်ားပါ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္ေနၾကသည္
သို႔ေသာ္...သူတို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာ စစ္စစ္ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းဝင္ ျဖစ္ၾကသည္
ရခိုင္ သက္ ဒိုင္နက္ (ခ်ကၠမာ ခ သကၠမာ) ကမ္းယံ ခမီြ မာရမာႀကီး(ဘရူးဝါး) ၿမိဳ ကမန္ ဟူ၍ ရခိုင္ ၇ မ်ိဳးရွိသည္ ဟူ၍ၾကားဖူးေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕စာမ်ား၌ သက္ ႏွင့္ ဒိုင္နက္ မွာ တပံုစံတည္းဟု ေရးထားၾကျပန္သည္ (ပညာရွင္မ်ားသာ ဆံုးျဖတ္ၾကပါ...)
ထိုမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအနက္ ရခိုင္မွ လြဲ၍ က်န္လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ားမွာ လူနည္းစုပင္ျဖစ္သည္ အခ်ိဳ႕ကို ျပည္မမွ ဗမာမ်ား ျမင္ပင္မျမင္ဖူးၾက...ယခင္က ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား စုေဝးခဲ့ရာ သဇင္ပန္းခိုင္တၿမိဳင္ၿမိဳင္ျဖင့္ ရခိုင္ပ်ိဳျဖဴကေလးမ်ား စုေဝးရာ..ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာ ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာဟူ၍ လက္ခ်ိဳးေရရမတတ္ျဖစ္ေနေခ်ၿပီ..မည္သည္က ကိုယ့္တိုင္းရင္းသား မည္သည္က လူ႔ကပ္ပါးမ်ားဟူ၍ပင္ ခြဲရခက္ေနေလျပီ..ထို႔ေၾကာင့္ အနည္းအက်ဥ္းမ်ွျဖစ္ျဖစ္သိပါေစေတာ့ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မိမိလက္လွမ္းမွီသမ်ွထဲမွ သက္ လူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္း စုစည္းတင္ျပပါသည္
ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ့္ေသးြသားမ်ားကို တန္ဖိုးထားတတ္ပါေစ ခ်စ္ခင္အေလးထားတတ္ၾကပါေစ ဟူ၍ ဆႏၵျပဳလိုက္ရပါသည္
ဤစာစုအတြက္ ဒိုင္နက္ - သကၠမာ page အားလည္းေကာင္း သက္တိုင္းရင္းသားရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စရိုက္ page အားလည္းေကာင္း
ရခိုင့္အလွသဘာဝ page အားလည္းေကာင္း 1989 ခုႏွစ္ စာေဗဗိမာန္ဆုရ ေမာင္ေက်ာ္ရွင္း ၏ ကနန္းအလွအားလည္းေကာင္း ဆရာဖိုးေက်ာ့၏ ေကာတံုတရာဇ္ေရေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ အားလည္းေကာ
ထြန္းေ႐ႊခုိင္၏ သက္တုိင္းရင္းသား အားလည္းေကာင္း အျခားေသာ fb user မ်ားအားလည္းေကာင္း Photo ပိုင္ရွင္မ်ားအားလည္းေကာင္း credit ေပးပါသည္ အမွားအယြင္းမ်ားရွိပါက ေထာက္ျပ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ...
ေရွးဦးျမန္မာ သက္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ဝင္ေရာက္လာပံု
**********
ျပည္ ေထာင္ စု ျမန္မာ ႏိုင္ငံအ တြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾက ကုန္ေသာတိုင္း ရင္းသား လူမ်ဳိးအားလံုး သည္မြန္ဂို မ်ဳိးႏြယ္၀င္ လူမ်ဳိးႀကီး(၃)စုမွ ဆင္းသက္ေပါက္ ဖြားလာခဲ့သည္ ဟုယူဆရပါသည္။ ယင္းတို႔အ နက္ပထမ အုပ္စုမွာ-“မြန္ခ မာ” ျဖစ္ၿပီး ၀၊ ပေလာင္၊ မြန္၊ ပေဒါင္း ၊ေျမာင္လူမ်ဳိးမ်ား အျဖစ္ဆင္း သက္လာ သည္ဟု ယူဆရ ပါ သည္။ ဒုတိယအုပ္စု အေနျဖင့္“တိဗက္-ျမန္မာ”(Tibeto-Burman)အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ျမန္ မာႏွင့္ ေရွးျမန္မာအႏြယ္ ၀င္မ်ားပါ၀င္ ႏိုင္ပါသည္။ တတိယ အုပ္စု အေနျဖင့္“ ထိုင္း တရုတ္”အုပ္စုျဖစ္ ၿပီးရွမ္းႏွင့္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္သည္ဟု ယူဆရပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအ တြင္း သို႔၀င္ ေရာက္ လာသူမ်ားျဖစ္ သည္ဟု ယူဆရေသာ လူမ်ဳိး အုပ္စု(၃)စုအနက္၊ တိ ဗက္-ျမန္မာအုပ္စုမွာ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံု၏ အေရွ႕ဘက္လမ္း၊ အေနာက္ ဘက္လမ္း၊လမ္း(၂) လမ္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာဟန္ရွိခဲ့သည္။
အေရွ႕ဘက္လမ္းမွ ၀င္ေရာက္လာသူ တို႔မွာမဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း၊သံလႊင္ျမစ္ေၾကာင္းတို႔ျဖင့္၀င္ ေရာက္ လာခဲ့ၾက ၿပီးျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါပ်ဴ၊ကမ္းယံ၊သက္ဟူ၍ ကြဲျပားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆရ သည္။ ထိုအထဲမွ-“သက္”မွာ ယခုခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ သည္ဟုယူဆၾကသည္။
ပုဂံေခတ္ေရွးေဟာင္းေက်ာက္ စာမ်ားတြင္ အေနာက္ ဖက္ေဒသေတာင္ မ်ားေပၚတြင္ေနထိုင္ သူတို႔ကို “ခ်င္း”ဟုေရးထိုးၾက ေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားကိုျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း မင္းဘူးခရိုင္၊သ ရက္ခ ရိုင္ ၊ျပည္ခရိုင္၊ ပ်ဥ္းမနားခရိုင္၊ ရခိုင္ရိုးမေတာင္ဖက္ႏွင့္ အလယ္ပိုင္း တစ္ေလွ်ာက္၊ ပဲခူးရိုးမ ေတာင္ စြယ္မ်ား တို႔ တြင္ လည္းေတြ႕ရပါသည္။ တိဗက္-ျမန္မာ အုပ္စု၀င္ ဘာသာစကားကို ေျပာဆိုေသာလူမ်ဳိး အခ်ဳိ႕တို႔ က -ျမန္မာႏိုင္ငံအ တြင္းသို႔အေရွ႕ ေျမာက္ဖက္ပိုင္း မွ၀င္ေရာက္ေျပာင္း ေ႐ြ႕လာေသာခ်င္း လူမ်ဳိး တို႔သည္ ေနာက္၀င္ လာသူတို႔ အားေန ရာဖယ္ ေပးျခင္းျဖင့္ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ ဖက္ပိုင္း ရိုးမ ေတာင္ တန္းမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ကမ္းေျခမ်ား တြင္ေျပာင္းေရြ႕ၿပီး အေျခစုိက္ေန ထိုင္ခဲ့ ဟန္ရွိ သည္ဟု ဆုိၾကသူမ်ား လည္းရွိပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာကပင္ခ်င္းလူမ်ဳိးအ မ်ားအျပားသည္ ဧရာ၀တီ အေရွ႕ဖက္ျမစ္ ၀ွမ္းရွိ ေျမျပန္႔ေဒ သမ်ား၊ ရခုိင္ျပည္ နယ္ေဒသ မ်ားသို႔ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ထိုင္ လာ ၾကသည္ မွာ ျဖစ္တန္ရာ၏။ ထို႔အျပင္ ခ်င္း လူမ်ဳိးတို႔ ၏ မူလဇစ္ျမစ္မွာဇို၊ ေယာ၊ ယုိ၊ ရိႈအမ်ဳိး အႏြယ္ ဆက္ မ်ားျဖစ္သည္ဟု လည္း ေျပာၾက ပါေသး သည္။ ဇို ၊ေယာ၊ ယို၊ ရိႈ စေသာေခၚ အေ၀ၚမ်ား သည္ အာသံနယ္ အထိဆက္ စပ္ေနေသာ လူမ်ဳိးတို႔ ၏ အ မည္ မ်ားျဖစ္သည္ဟု ေရွးသုေတ သီတို႔ ကေဖၚျပ ၾကသည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ တြင္ ေျမာက္ပိုင္းခ်င္းႏွင့္ ေတာင္ပိုင္း ခ်င္းဟူ၍အၾကမ္းအားျဖင့္ (၂)မ်ဳိးေတြ႔ရသည္။ ေတာင္ပိုင္း ခ်င္းထဲတြင္- ပခုကၠဴေတာင္ တန္းေဒ သေနခ်င္း မ်ား၊ မင္းဘူး၊ သရက္၊ ျပည္ခရိုင္ႏွင့္ ရခိုင္ တိုင္းေန ခ်င္းမ်ားပါ၀င္ၾကပါ သည္။
ျမန္မာႏိုင္ ငံေတာင္ဖက္ အက်ဆံုး ခ်င္းတို႔ဆိုသည္ မွာ-“ရိႈ” သို႔မဟုတ္“အရိႈ”(ေျမျပန္႔ခ်င္း၊ ေတာင္ ပိုင္းခ်င္း)ျဖစ္ ၾကပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်င္း လူမ်ဳိးတုိ႔သည္ တိဗက္-ျမန္မာအႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အျခားတိ ဗက္-ျမန္မာအႏြယ္ ၀င္မ်ားႏွင့္ အတူ အာရွအလယ္ပိုင္းမွျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လားခဲ့ေသာသူ မ်ားျဖစ္ႏိုင္ သည္။ ေအဒီ-၉၀၀ မတိုင္ ခင္ကျမန္မာႏိုင္ ငံအတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာ ခဲ့ေသာ တိဗက္ -ျမန္မာ အႏြယ္၀င္ “သက္”တို႔ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေဒသအႏွံ႔ အျပား၌အေျခ စိုက္ေနထိုင္ ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ သည္။
အထူး သျဖင့္ျမန္ မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အထက္ပိုင္း ႏွင့္ရခိုင္ တိုင္းတို႔ တြင္ျဖစ္သည္။ ဤ သို႔ေန ရာ ေဒ သအႏွံ႔ လွည့္လည္ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ေနရာေဒသကိုလိုက္၍ အမည္ နာမမ်ားလည္း အမ်ဳိးမ်ိဳး ကြဲျပား ဟန္ရွိေပသည္။ ၁၉-ရာစုအေစာပိုင္းကာလတြင္ အေမရိ ကန္ႏွစ္ျခင္းသာသနာျပဳ(ABM) မ်ား ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ “အရိႈ”လူမ်ဳိးတို႔အား “ခရင္း (KYENS)ဟူ၍လည္း ေကာင္းေခၚၾက ေၾကာင္းလည္း သိရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအ လယ္ပိုင္းေဒသ တို႔ ၌ေနထိုင္ သူတို႔အား“အရိႈ” ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ အ ေနာက္ဖက္ ပိုင္းတြင္ေန ထိုင္ေသာခ်င္း တို႔အား“ခမိ”ဟူ၍ေခၚေ၀ၚၾကေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကာမူ -ေျမျပန္႔ခ်င္း မ်ား အၾကား အုပ္စု အမည္နာမ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲျပားေနၾက ေသာ္ လည္း ေျပာ ဆုိၾကေသာ ဘံုဘာ သာ စကားမူရင္းမွာ ပဲခူးတိုင္း၊ မေကြးတိုင္းတို႔တြင္ေန ထိုင္ၾကေသာ ေျမျပန္႔ ခ်င္းတို့၏စကားသည္ သက္စ ကားပင္ျဖစ္ သည္။ သို႔ရာတြင္ေနာက္ ၀င္လာသူ တို႔အားေန ရာဖယ္ေပးျခင္းျဖင့္ မိမိ တို႔ ေျပာင္းေရြ႕ေန ထိုင္ေသာေဒ သရွိလူမ်ိဳးမ်ားတို႔၏ စကားသံ လႊမ္းမိုးမႈ မ်ားေၾကာင့္အနည္းဲငယ္ မွ်ကြဲျပားမႈ ရွိေၾကာင္း နားလည္ရ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျမန္မာ ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းတြင္ေန ထိုင္ေသာ ေျမျပန္႔ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ နယ္ေဒသ မ်ားတြင္ေန ထိုင္ေသာ ခ်င္းမ်ား သည္ မူရင္းသက္မ်ိုးႏြယ္စုဝင္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ပုဂံေနျပည္ေတာ္ ၏ အေရွ႕ဖက္ (၈)မိုင္ ခန္႔ အ ကြာတြင္ ရွိေသာ တူရြင္း ေတာင္ မွာ” သက္ စိုးေတာင္”ဟူ ၍ပုဂံေခာတ္ တြင္ေခၚ ဆိုရာ ထိုေခတ္ က ထိုေဒသ တြင္ သက္မ်ား အုပ္စိုးခဲ့ ေသာေတာင္ ကုန္း မ်ားျဖစ္ ခဲ့ေၾကာင္းေဖၚျပ လွ်က္ရွိေပ သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ပုဂံေခတ္ဦး ပိုင္းျမန္မာမ်ား သည္ျမန္မာျပည္ အလယ္ ပိုင္းေျခာက္ေသြ႕ ဇုန္စပါး က်ီေဒသ”Rice bowl in Dry Zone”ကိုလႊမ္းမိုး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးအ တြက္ႀကိဳးပန္း ရာတြင္ အဓိကၿပိဳင္ ဖက္မွာ သက္လူမ်ဳိး မ်ားျဖစ္ေပ သည္။ ျမန္မာမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္သ က္လူမ်ဳိးတို႔ သည္ ဧရာ၀တီျမစ္၏ အေနာက္ ဖက္ျခမ္း၊ ရခိုင္ရိုးမ ေတာင္ တန္းႀကီး မ်ား၏ ဆင္ေျခေလ်ာေဒ သမ်ား ဖက္သို႔ေျပာင္းေရြ႕ေန ထိုင္ လာခဲ့ၾက ဟန္ရွိ သည္။ အေၾကာင္း မွာ-ရခုိင္ရိုးမ အေရွ႕ဖက္ျခမ္းရွိ ”မစၦဂီရိ”ေခၚသ ရက္ၿမိဳ႕ သည္ သက္တို႔၏ အခ်က္ အျခာၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ပင္ျဖစ္ သည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူျမန္မာ တို႔အေျခခ် ၀င္ေရာက္ လာမႈသည္ သက္လူ မ်ဳိးတို႔ အားရခိုင္ ဖက္သို႔ တြန္းေပး သည့္ႏွယ္ျဖစ္ခဲ့သည္။
အထက္ တြင္ေဖၚျပ ခဲ့ေသာ ”မစၦဂီရိ” သက္ မင္း” ကဒံု”ႏွင့္နာ မည္ ဆင္တူသည့္ ဘုရင္တစ္ပါး သည္ရ ခုိင္ရိုး မ၏အေနာက္ ဖက္ျခမ္း”စိုင္း တင္”ျမစ္ ၀ွမ္းေဒသ တြင္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရ သည္။ စိုင္း တင္ေဒ သ၌ ယခုထိတိုင္ေန ထိုင္လွ်က္ရွိေသာ သက္လူမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ ဘာသာစကား နီးစပ္ သည့္”ၿမိဳ(ေခၚ)ခမြီး” လူမ်ဳိးမ်ား၏ အစဥ္အဆက္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲေျပာ ဆိုေသာ သမိုင္းမ်ားတြင္ ဤေဒ သ အား” ငေမာင္ကဒံု (ေခၚ)ဧရာမလူ သား”တစ္ဦးက စိုးမိုးအုပ္ ခ်ဳပ္မင္း လုပ္ခဲ့သည္ ဟုဆိုၾကသည္။
ယခုအခါပုဏၰား ကၽြန္းၿမိဳ႕ နယ္ေတာ ဖ်ားေခ်ာင္းရွိ ဆင္ေသရြာ မေရာက္မွီတြင္”သက္ က်ိဳင္းေတာင္” ဟုေခၚေသာေတာင္ တစ္ေတာင္ ရွိသည္။ ယင္းေတာင္ တြင္ သက္မင္းစိုး စံခဲ့ရာေဒ သျဖစ္သည္ဟု လည္း ဆိုၾကသည္။ အထက္ တြင္ေဖၚျပခဲ့သည့္ ငေမာင္ ကတံုး အုပ္ခ်ဳပ္ရာစိုင္း တင္ေဒ သႏွင့္ေရေၾကာ ေျမ ေၾကာ တ ဆက္ တည္းျဖစ္ေသာ အဆို ပါေဒသ သည္ သက္မ်ားအေျခ ခ်ေနထိုင္ခဲ့ သည့္ေဒသျဖစ္ တန္ရာသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစၿမိဳ လူမ်ဳိးတို႔က ငေမာင္ကဒံု အမည္ကို စြဲက်န္ရစ္ခဲ့ သည္မွာ တစ္ခ်ိန္ကသက္လူမ်ဳိး တို႔ႏွင့္ ဒ႑ာရီ သဖြယ္ မွတ္ယူခဲ့ၿပီးေရာေထြး ယွက္ႏြယ္ကာ တစ္ဆင့္ကူး ယူေဖာက္ သည္ခ်ျခင္း မ်ဳိးလည္းျဖစ္ႏုိင္ ပါသည္။ ဤသို႔ျမန္ မာျပည္အလယ္ ပိုင္း၌ျမန္မာ မ်ား ၀င္ေရာက္ အေျခခ်ေန ထိုင္မႈသည္ သက္လူ မ်ိဳးတို႔ အား ရခုိင္ဖက္သို႔ တြန္းပို႔ေပး လိုက္မိသကဲ့သို႔ အက်ဳိး သက္ေရာက္ မႈကိုျဖစ္ေပၚေစ ခဲ့ပါသည္။
ေအဒီ- ၁၀ -ရာစုေလာက္ တြင္ ရခုိင္”မဟာ မုနိရုပ္ရွင္ေတာ္” အားဖ်က္ဆီး ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ သည္ဟု ရခိုင္ရာ ဇ၀င္မ်ား၌ေဖၚျပ ထားသည္။ ဤအေျခ အေန မ်ားေၾကာင့္ေအ ဒီ၁၈-ရာစုေႏွာင္း ပိုင္း ဘုိးေတာ္ ဘုရားကေျမာက္ ဦး(ၿမိဳ႕ေဟာင္း)ကိုတိုက္ ခိုက္သိမ္းယူေသာ အခါအံ့ၾသ ဖြယ္ေတြ႕ ရွိခဲ့ရသည့္ မဟာမုနိဘုရား ရင္ျပင္ေတာ္တြင္ ထားရွိေသာ ”ယၾတာ ေခါင္းေလာင္း ”၏အင္း ကြက္ တြင္သက္လူမ်ဳိးကို လည္း ထည့္ သြင္းေဖၚျပ ထားေၾကာင္းေတြ႕ ရသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာသမိုင္း ပညာရွင္မ်ားက”သက္” ဟူေသာေ၀ါ ဟာ ရ သည္ ”သက်” မွေရြ႕ လာေသာ စ ကားျဖစ္၍ သက္လူ မ်ဳိးမ်ားကို သာကီ၀င္ဟု အခ်ဳိ႕က ယူ ဆၾက သည္။ ပါေမာကၡလူ႕(စ္)၏ အဆို အရ သက္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ျမန္မာျပည္ တြင္ေတြ႕ရွိရသည့္ တိ ဗက္ျမန္ မာ စ ကားေျပာ ဆိုေသာ လူမ်ဳိး အုပ္စုမ်ားအ နက္ေရွးအ က်ဆံုးေသာ လူမ်ဳိးအုပ္စုတစ္ စုပင္ျဖစ္ သည္ ဟုဆိုၾကသည္။
ထိုစဥ္က သက္တို႔သည္ျမန္မာႏိုင္ ငံေျမာက္ပိုင္းမွ ၀င္ေရာက္လာ ကာ မဏိပူရ၊ ကေဘာခ်ဳိင့္၀ွမ္း၊ ဟူးေကာင္း တို႔ တြင္မူ လအေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ နယ္န မိတ္ႏွင့္သတ္မွတ္ပါက အေနာက္ေျမာက္ ဖက္မဏိပူရ ခ်ဳိင့္၀ွမ္းမွ အေရွ႕ဖက္ဧရာ ၀တီျမစ္အ ထိပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ျမန္ မာႏိုင္ငံအလည္ ပိုင္းပု ဂံၿမိဳ႕ထိတိုင္ေအာင္ ပ်႕ံႏွ႔ံခဲ့ဟန္လည္းရွိသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ စက္သည္အဆို ပါေဒသမ်ား တိုင္ေအာင္ ပ်႕ံႏွံ႔ခဲ့သည္ဟုအတိ အက်မေဖၚျပႏုိင္ေသာ္ လည္းေရွး သက္လူမ်ဳိးတို႔ ထိုေဒသမ်ား တြင္ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ကိုးကားႏုိင္သည္။
(ထြန္းေရႊခိုင္-“ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ ဖ်ားပိုင္းေဒသမွ သက္တိုင္းရင္း သားမ်ား”ရန္ကုန္။ စစ္သည္ေတာ္ စာေပ တိုက္။ ၁၉၈၈။)
ယူနန္၏အေနာက္ ဖက္ပိုင္းတြင္ နားေပါက္မ်ဳိးႏြယ္အုပ္စု ရွိေၾကာင္းေအဒီ(၁) ရာစုေရွး တရုတ္ တို႔ၾကားသိ ခဲ့ရသည္။ ထိုမ်ဳိးႏြယ္ စုမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ၫွာ ပိုင္းသို႔ေရာက္ေသာ္ ”သက္ကတူး” မ်ားျဖစ္ မည္ဟု ယူဆရသည္။ ဤေ၀ါဟာရသည္ေနာင္ အခါျမန္မာတို႔ သိေသာ” နား ေပါက္”ႏွင့္ ထပ္တူေန လိမ့္မည္။ ဤထိုအခ်က္ကိုမူတည္၍ ”သက္က တူး”တို႔သည္ ”ယီွးခန္(င္)”မွ ဧရာ ၀တီျမစ္ၫွာပိုင္းသို႔ ဆင္းလာေၾကာင္း ခန္႔မွန္းႏိုင္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ”စီးခၽြမ္း”ႏွင့္” ယူနန္” နယ္စပ္ သည္ျမန္မာတို႔၏ နယ္ေျမျဖစ္ သည္။
သူတို႔ကျမန္မာ တို႔၏ နယ္ေျမကိုမ ထိုးေဖါက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ”ယီွးခန္(င္)”ႏွင့္” ယူနန္”နယ္စပ္ သို႕ရာက္ လာၿပီးမွ ဧရာ၀ တီျမစ္ၫွာသို႔ ဆင္းလာရသည္။ သို႔ရာတြင္AD-၉-ရာစုေရာက္သည့္အခါ ၄င္းတို႔သည္ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားႏွင့္ ဥဖရတ္ေခ်ာင္း ဖ်ားသို႔ ေရာက္ႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္သည္။ ဤစကား”KO-LO-FEND”ေကာ္ေလာ္ ဖဲင့္၏စစ္ဆင္ မႈေၾကာင့္ ၄င္းတို႔သည္ အေနာက္ ဖက္သို႔ တိမ္း ေရွာင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ တန္ရာသည္။ တရုတ္မွတ္ တမ္းလာ”နားႀကီး” ႏိုင္ငံသည္ ဟူးေကာင္း ေတာင္ၾကား ႏွင့္ ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားကို ဆိုလို သည္။ နားႀကီးဟူေသာ အမည္သည္ တရုတ္တို႔ေပးေသာ အမည္မဟုတ္ ပါ။ နယ္ျခားေဒသမွ မ်ဳိးႏြယ္စု တစ္ခုခုကေပးေသာ အမည္ကို တရုတ္တို႔က တိုက္ ရိုက္ေခၚဆို ထားျခင္းျဖစ္ သည္။ သက္အုပ္စု ကြဲသည္ ဟူးေကာင္း ေတာင္ၾကားႏွင့္ ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားမွခ်င္း တြင္းျမစ္ အတိုင္း ဆင္းလားခံရာ မဏိပူရ သို႔လည္းေကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ အေရွ႕ဖက္သို႔ လည္းေကာင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ ”ကတူ”အုပ္စုကြဲတို႔မူ ကားတေကာင္း ဖက္သို႔ေရာက္ၿပီး ထိုမွတဆင့္က သာျမစ္ႀကီး နားဖက္ သို႔ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။
ကတူး အုပ္စုကြဲသည္ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားႏွင္ဥ ရုေခ်ာင္း ဖ်ားမွဆင္းလာခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ယူနန္နယ္ အေနာက္ဖက္မွ တက္ လာေသာထိုင္း (THAI)တို႔သည္ အာသံနယ္ထဲ သို႔၀င္ေရာက္ လာ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဤသို႔သက္ လူမ်ဳိးတို႔ေနထိုင္ရာေျမာက္ပိုင္း တစ္ခြင္မွျမန္ မာျပည္ အလယ္ပိုင္း ပုဂံ ၊ေက်ာက္ဆည္၊ သရက္ေဒသမ်ားသို႔မည္ သို႔ေရာက္ရွိခဲ့ၾကရပါသနည္း။ ယင္း အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးဗိုလ္မွဴးဘရွင္က-ထိုသို႔ျမန္ မာျပည္ေျမာက္ ပိုင္းအထက္ ခ်င္းတြင္းေဒ သတစ္ ၀ိုက္ တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ သက္လူမ်ဳိးတို႔ သည္ေနာက္ပိုင္း ၀င္ေရာက္လာ သည့္ခ်င္းလူမ်ဳိး မ်ားႏွင့္ နာ ဂ လူမ်ဳိး မ်ား၏ အေျခ ခ်၀င္ေရာက္ေနထိုင္ လာမႈ တို႔ေၾကာင့္ ထပ္မံအုပ္ စုကဲြ ထြက္ ကာေတာင္ ဖက္ အ ရပ္ သို႔ တစ္ဆင့္တိုး ၍ေရြ႕သြားခဲ့ ဟန္ရွိသည္ ဟုေဖၚျပထား သည္။
ရခုိင္ရိုးမ၏ အေရွ႕ဖက္ မင္းတုန္း၊ ကာမ (ယခုကံမ)၊ သရက္္ မ်ားတြင္ေတြ႕ရသည့္သက္လူမ်ိဳး မ်ားကို မူ ”အေရွ႕သက္” ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရခုိင္ေဒ သခံသမိုင္း မွတ္တမ္း မ်ားအ ရ သက္တို႔ သည္ ရခိုင္ေဒသ သို႔ေအဒီ-၁၀ရာစုေ၀ သာလီ ေခာတ္ ေႏွာင္းပိုင္း ၊ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ဦး ပိုင္း ကာ လ တြင္ေရာက္ရွိခဲ့ ဟန္တူေပ သည္။ ေအဒီ-၉-ရာစုေလာက္ တြင္ျမန္ မာျပည္အ လယ္ပိုင္းေက်ာက္ ဆည္ေဒ သ သို႔ျမန္မာမ်ား အေျခခ်၀င္ေရာက္ လာ ေသာ အခါ ထိုေဒသႏွင့္ တကြျမန္ မာျပည္အလယ္ ပိုင္းေျခာက္ေသြ႕ေဒ သ တစ္၀ိုက္တြင္ သက္လူ မ်ဳိးတို႔ရွိ ႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေပသည္။
-သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈ-
*** * * * * *** *** **** **** *** * * *
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏၀တ္စားဆင္မႈတြင္
ထူးျခားေသာ အမ်ိဳးသားရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ
လကၡဏာ မ်ားရွိေနပါသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ လူေပ်ာ္ေဖာ္၀င္လွ်င္
အလ်ား ၉ ေတာင္၊အနံ ၁ ထြာရိွေသာ ပိတ္ျဖဴစ
ေခါင္းေပါင္း( သက္အေခၚ အေပါင္း)ကုိဆင္ျမန္းရသည္။လူပ်ိဳေခါင္းေဆာင္ကလူပ်ိဳ၀င္လူသစ္လူပ်ိဳေလာင္းကုိအခမ္းအနားျဖင့္ဆင္ျမန္းေပးရသည့္ ေခါင္းေပါင္းစကုိ ဘယ္ဘက္တြင္ခ်၍ေပါင္း ေပးရသည္။" ေယာက်ၤားေကာင္းတစ္ေယာက္အျဖစ္သုိေရာက္ၿပီ "ဟူေသာသ
ေဘာကုိေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာလည္း အေပ်ာ္ေဖာ္၀င္
သည္မွစ၍ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္က လူသစ္
မိန္းမပ်ိဳေလးကုိ သုံးေပခန္႔ရိွ စတုရန္းပုံအ၀တ္စနက္ကုိ ေထာင့္ျဖင္ေခါက္၍ နားထင္တစ္ေလ်ွာက္ စည္းေပးရသည္။အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေပါင္းကုိ (ရက္ကန္းေပါင္ )ဟုေခၚသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ပ်မ္းမ်ွလက္မ၀တ္မွ နွစ္လက္မအထိက်ယ္ေသာနားကြင္း(နားေတာင္း သက္ေခၚ နံေတာင္ )မ်ားကုိ ၀တ္ဆင္ျခင္း ၊အပ်ိဳအ႐ြယ္ေရာက္သူတုိင္း သုံးေပခြဲခန္႔ရိွ စတုရန္းပုံ အနက္ေရာင္ပိတ္စကုိ ကန္႔လန္႔ျဖတ္( ေထာင့္ျဖတ္)ေခါက္ခ်ိဳး၍ရင္သားအေပၚလႊမ္းကာ ေနာက္တြင္ထုံးၿပီးခ်ည္ေနွာင္ထားေသာ ရင္စည္း (ရင္ကန္႔ )ကုိ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ထဘီအထက္ဆင့္ေနရာတြင္ ေလးပင္မွ
ဆယ္ပင္ထိေငြႀကိဳး ႐ႊဲႀကိဳး မ်ားကုိအလွအပအျဖစ္ပတ္ကာ ခ်ည္ေနွာင္ထားၾကျခင္း စသည့္တုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈတြင္ အမ်ိဳးသားရုိးရာယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈလကၡဏာမ်ားကုိတင္းက်ပ္စြာ
ထိန္းသိမ္းခ့ဲမႈေၾကာင့္ ယေန႔တုိင္လူမ်ိဳးမေပ်ာက္ဘဲ အျမဴေတ လူမ်ိဳးဘ၀သုိ႔ေရာက္ရိွေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
""---သက္ဘာသာေဗဒမွတ္စုတုိ--''''
သမုိင္းပညာရွင္မ်ားက သက္လူမ်ိဳးအမ်ိဳးအႏြယ္အုပ္စုမွ
လြီ၊ထမန္၊အင္က်ယ္၊မာလင္၊ကတူးႏွင့္ကနန္း၊လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ဆင္းသက္လာခဲ့ေၾကာင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ကနန္းလူမ်ိဳးႏွင့္ကတူးလူမ်ိဳးတုိ႔သည္
သက္ အႏြယ္ဖြားမ်ိဳးႏြယ္စုျဖစ္သည္ဟုဆုိရေပမည္။
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏မႈရင္းေဒသမွာ အာသံ၊မဏိပူရ၊ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း၊ဥရုျမစ္အစရွိေသာေနရာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ကနန္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏အေျခစုိက္ေနထုိင္ရာမူးျမစ္ဖ်ားသည္လည္းဥရုျမစ္နဲ႔ထိစပ္က္လၽွက္ရွိေနေပသည္။
ကတူးႏွင့္ကနန္းတုိ႔၏မူရင္းလူမ်ိဳးျဖစ္ေသာသက္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္တိဗတ္တုိဘားမင္းစကားေျပာလူမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္၍ကတူးႏွင့္ကနန္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္လည္း
တိဗတ္တုိဘားမင္းစကားေျပာသက္လူမ်ိဳးတုိ႔ႏွင့္
ဘာသာစကားဆက္ႏြယ္မႈရွိေၾကာင္းကုိေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္----
သက္=ကဒူး
သက္=ကနန္း
သက္=လြီ
သက္=အင္ဂ်ယ္
သက္=မာလင္
သက္=ထမန္
သက္=ၿမိဳ(ျမံဳ)
ယင္းတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို သက္ဟုေခၚသည္။ အမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသမုတ္ ေခၚေဝၚေနၾကေသာ္လည္း ၎တို႔သည္ မိမိကိုယ္မိမိ Asak (အာ့စက္) ဟုခံယူ ၾကေပသည္။ မိမိကိုယ္မိမိအသက္တမ်ွခ်စ္ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ အမ်ိဳးကိုေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ ရ႐ွိပါသည္။ သက္လူမ်ိဳးမွန္ပါက Tebato_burman ဘာသာစကားကို ေျပာသည္
သက္ လူမ်ိဳးစုတို႔သည္ ဘာသာဘာဝအေလွ်ာက္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစနစ္ကို က်င့္သံုးၾကၿပီး ေအးခ်မ္းစြာေနထိုင္တတ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ဗုဒၶဘာသာ ကို အေလးအနက္ထား ကိုးကြယ္ၾကၿပီး လူႀကီးသူမမ်ားကို ရိုေသ ေလးစားသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္ ယဥ္ေက်းမႈအားျဖင့္လည္း အစဥ္အလာ ႀကီးမားသူမ်ား ျဖစ္ၾကရာ ရိုးရာအက သီခ်င္းမ်ား အဝတ္အထည္ မ်ားမွာ ျမန္မာ့အေမြအႏွစ္မ်ားထဲမွ တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္ေပသည္
နားကြင္းက်ယ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ သက္လူမ်ိဳး ပ်ဴ တို႔လိုပင္ ေရွးဦးျမန္မာႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ သက္လူမ်ိဳး..လူနည္းစုစစ္စစ္ျဖစ္ၾကေသာ ရခိုင္အႏြယ္ ျမန္မာ့ေသြးခ်င္း သက္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ပညာေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း လူမႈေရး စီးပြားေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း...ဘာသာေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း ဆပြားတိုးတက္ပါေစ...
ျမန္မာျပည္သည္လည္း ျပည္ပမည္သည့္ၾသဇာမွ အလႊမ္းမခံရဘဲ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔ ကမ္းရိုးတန္းပါမက်န္ စည္းလံုးညီညြတ္ပါေစ...
Myat Mon Phyo
Copy-သက္တို္င္းရင္းသား ယဥ္ေက်းမူ႐ုိးရာဓေလ့စ႐ုိက္
မိမိတို႔ႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသားစစ္စစ္မ်ားအား ခိုးဝင္ဘဂၤါလီမ်ားသဖြယ္ ျဖန္႔ေဝေနၾကသည္ကို ရင္နာလြန္း၍ျဖစ္ပါသည္
မေန႔တေန႔ကပင္ မာရမာႀကီးလူမ်ိဳးစုအား ကုလားမ်ားဟု ေရးသားေနသည္ကို ျမင္ရသည္. အခ်ိဳ႕လူမ်ားကလည္း အကယ္မသိ၍ share ၾက ဆဲၾကသည္ အခ်ိဳ႕ကလည္း သခင္အမည္တပ္ကာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ တမင္ ပူးသတ္ၾကသည္ ထိုအခါ အမ်ိဳးဘာသာအတြက္ တကယ္လုပ္ေနၾကသူမ်ားမွာ ငပြႀကီးမ်ားအျဖစ္ အထင္ခံရေတာ့သည္
လူသားတို႔သည္ မည္သည့္ေဒသ မည္သည့္ဘာသာ မည္သည့္လူမ်ိဳးအျဖစ္ ေမြးဖြားခ်င္ပါသည္ဟု ေရြးခ်ယ္ခြင့္မရွိ ကံစီမံရာကိုသာ လိုက္နာၾကရသည္ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာမတူ လူမ်ိဳးမတူရံုမ်ွျဖင့္ေတာ့ မုန္းတီးစရာ အေၾကာင္းမရွိေပ....သို႔ေသာ္...အခ်ိဳ႕ေသာ အခ်ိဳ႕ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအရ အစြန္းေရာက္ ေသြးဆာ နယ္လုေသာ လူနည္းစုအမည္ခံမ်ားကိုေတာ့ အလြန္မုန္းတီးပါသည္
အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေဒသ ...ရခိုင္ေဒသသည္ ပထဝီဝင္အေနအထားအရေသာ္လည္းေကာင္း အိမ္နီးခ်င္းေဒသမ်ားအရေသာ္လည္းေကာင္း လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာ အရႈပ္ေထြးဆံုးေဒသတစ္ခုျဖစ္လာသည္ ေရွးေခတ္အဆက္ဆက္ ရခိုင္မင္းမ်ားစိုးစံလာစဥ္ကာလ ကပင္ ျပည္မႏွင့္ ဆက္သြယ္ျခင္းထက္ အေနာက္ဘက္ေဒသရွိ အာရိယာန္ (အိႏၵိယ)တို႔ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ားခဲ့၏ ထိုအခ်ိန္ကလည္း ရခိုင္ေဒသႏွင့္ အာရိယာန္တို႔၏ေဒသသည္ ယခုလို ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ႀကီးမျခားဘဲ ေရလက္ၾကားတစ္ခုသာ ျခားသည္ဟုဆိုၾကသည္ ေရွးေဟာင္း ေကာတံုတရဇ္ ၿမိဳ႕ႀကီးတြင္ မိစာၧအယူဝါဒမ်ား လႊမ္းမိုးၿပီး မီးေတာင္မ်ားေပါက္ကြဲရာမွ ယခုရမ္းၿဗဲကြ်န္း မာန္ေအာင္ကြ်န္း ရဲကြ်န္း တိုက္ကြ်န္း သျပဳခ်ိဳင္ကြ်နိး ရင္ဘတ္တီးကြ်န္း စသည္ျဖင့္ ကြဲထြက္သြားသည္ဟု အဆိုရွိၾကသည္ မည္မ်ွမွန္သည္ မွားသည္ကိုေတာ့ မေျပာႏိုင္ေပ
သို႔ေသာ္ ရခိုင္ေဒသရွိ ရႊံမီးေတာင္မ်ား အမႊာမႊာျဖစ္ေနသည့္ ကြ်န္းဆြယ္မ်ားက ထိုရာဇဝင္ကို ေထာက္ခံေနသကဲ့သို႔ရွိသည္ ရခိုင္ေဒသရွိ တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ားထဲမွ အခ်ိဳ႕မွာ အေနာက္ဘက္ေဒသႏွင့္ မူလတည္းကပင္ အဆက္အဆံလည္းရွိ ေရေျမလည္း ဆက္စပ္ေနေသာေၾကာင့္ ဝတ္စားဆင္ယင္ပံုမွအစ အသားအေရာင္ မ်က္ႏွာပံုပန္းမ်ားပါ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္ေနၾကသည္
သို႔ေသာ္...သူတို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာ စစ္စစ္ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းဝင္ ျဖစ္ၾကသည္
ရခိုင္ သက္ ဒိုင္နက္ (ခ်ကၠမာ ခ သကၠမာ) ကမ္းယံ ခမီြ မာရမာႀကီး(ဘရူးဝါး) ၿမိဳ ကမန္ ဟူ၍ ရခိုင္ ၇ မ်ိဳးရွိသည္ ဟူ၍ၾကားဖူးေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕စာမ်ား၌ သက္ ႏွင့္ ဒိုင္နက္ မွာ တပံုစံတည္းဟု ေရးထားၾကျပန္သည္ (ပညာရွင္မ်ားသာ ဆံုးျဖတ္ၾကပါ...)
ထိုမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအနက္ ရခိုင္မွ လြဲ၍ က်န္လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ားမွာ လူနည္းစုပင္ျဖစ္သည္ အခ်ိဳ႕ကို ျပည္မမွ ဗမာမ်ား ျမင္ပင္မျမင္ဖူးၾက...ယခင္က ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား စုေဝးခဲ့ရာ သဇင္ပန္းခိုင္တၿမိဳင္ၿမိဳင္ျဖင့္ ရခိုင္ပ်ိဳျဖဴကေလးမ်ား စုေဝးရာ..ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာ ေဒသမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာဟူ၍ လက္ခ်ိဳးေရရမတတ္ျဖစ္ေနေခ်ၿပီ..မည္သည္က ကိုယ့္တိုင္းရင္းသား မည္သည္က လူ႔ကပ္ပါးမ်ားဟူ၍ပင္ ခြဲရခက္ေနေလျပီ..ထို႔ေၾကာင့္ အနည္းအက်ဥ္းမ်ွျဖစ္ျဖစ္သိပါေစေတာ့ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မိမိလက္လွမ္းမွီသမ်ွထဲမွ သက္ လူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္း စုစည္းတင္ျပပါသည္
ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ိဳး ကိုယ့္ေသးြသားမ်ားကို တန္ဖိုးထားတတ္ပါေစ ခ်စ္ခင္အေလးထားတတ္ၾကပါေစ ဟူ၍ ဆႏၵျပဳလိုက္ရပါသည္
ဤစာစုအတြက္ ဒိုင္နက္ - သကၠမာ page အားလည္းေကာင္း သက္တိုင္းရင္းသားရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စရိုက္ page အားလည္းေကာင္း
ရခိုင့္အလွသဘာဝ page အားလည္းေကာင္း 1989 ခုႏွစ္ စာေဗဗိမာန္ဆုရ ေမာင္ေက်ာ္ရွင္း ၏ ကနန္းအလွအားလည္းေကာင္း ဆရာဖိုးေက်ာ့၏ ေကာတံုတရာဇ္ေရေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ အားလည္းေကာ
ထြန္းေ႐ႊခုိင္၏ သက္တုိင္းရင္းသား အားလည္းေကာင္း အျခားေသာ fb user မ်ားအားလည္းေကာင္း Photo ပိုင္ရွင္မ်ားအားလည္းေကာင္း credit ေပးပါသည္ အမွားအယြင္းမ်ားရွိပါက ေထာက္ျပ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ...
ေရွးဦးျမန္မာ သက္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ဝင္ေရာက္လာပံု
**********
ျပည္ ေထာင္ စု ျမန္မာ ႏိုင္ငံအ တြင္း မွီတင္းေနထိုင္ၾက ကုန္ေသာတိုင္း ရင္းသား လူမ်ဳိးအားလံုး သည္မြန္ဂို မ်ဳိးႏြယ္၀င္ လူမ်ဳိးႀကီး(၃)စုမွ ဆင္းသက္ေပါက္ ဖြားလာခဲ့သည္ ဟုယူဆရပါသည္။ ယင္းတို႔အ နက္ပထမ အုပ္စုမွာ-“မြန္ခ မာ” ျဖစ္ၿပီး ၀၊ ပေလာင္၊ မြန္၊ ပေဒါင္း ၊ေျမာင္လူမ်ဳိးမ်ား အျဖစ္ဆင္း သက္လာ သည္ဟု ယူဆရ ပါ သည္။ ဒုတိယအုပ္စု အေနျဖင့္“တိဗက္-ျမန္မာ”(Tibeto-Burman)အုပ္စုျဖစ္ၿပီး ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ျမန္ မာႏွင့္ ေရွးျမန္မာအႏြယ္ ၀င္မ်ားပါ၀င္ ႏိုင္ပါသည္။ တတိယ အုပ္စု အေနျဖင့္“ ထိုင္း တရုတ္”အုပ္စုျဖစ္ ၿပီးရွမ္းႏွင့္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္သည္ဟု ယူဆရပါ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအ တြင္း သို႔၀င္ ေရာက္ လာသူမ်ားျဖစ္ သည္ဟု ယူဆရေသာ လူမ်ဳိး အုပ္စု(၃)စုအနက္၊ တိ ဗက္-ျမန္မာအုပ္စုမွာ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံု၏ အေရွ႕ဘက္လမ္း၊ အေနာက္ ဘက္လမ္း၊လမ္း(၂) လမ္းျဖင့္ ၀င္ေရာက္လာဟန္ရွိခဲ့သည္။
အေရွ႕ဘက္လမ္းမွ ၀င္ေရာက္လာသူ တို႔မွာမဲေခါင္ျမစ္ေၾကာင္း၊သံလႊင္ျမစ္ေၾကာင္းတို႔ျဖင့္၀င္ ေရာက္ လာခဲ့ၾက ၿပီးျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါပ်ဴ၊ကမ္းယံ၊သက္ဟူ၍ ကြဲျပားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆရ သည္။ ထိုအထဲမွ-“သက္”မွာ ယခုခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ သည္ဟုယူဆၾကသည္။
ပုဂံေခတ္ေရွးေဟာင္းေက်ာက္ စာမ်ားတြင္ အေနာက္ ဖက္ေဒသေတာင္ မ်ားေပၚတြင္ေနထိုင္ သူတို႔ကို “ခ်င္း”ဟုေရးထိုးၾက ေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားကိုျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း မင္းဘူးခရိုင္၊သ ရက္ခ ရိုင္ ၊ျပည္ခရိုင္၊ ပ်ဥ္းမနားခရိုင္၊ ရခိုင္ရိုးမေတာင္ဖက္ႏွင့္ အလယ္ပိုင္း တစ္ေလွ်ာက္၊ ပဲခူးရိုးမ ေတာင္ စြယ္မ်ား တို႔ တြင္ လည္းေတြ႕ရပါသည္။ တိဗက္-ျမန္မာ အုပ္စု၀င္ ဘာသာစကားကို ေျပာဆိုေသာလူမ်ဳိး အခ်ဳိ႕တို႔ က -ျမန္မာႏိုင္ငံအ တြင္းသို႔အေရွ႕ ေျမာက္ဖက္ပိုင္း မွ၀င္ေရာက္ေျပာင္း ေ႐ြ႕လာေသာခ်င္း လူမ်ဳိး တို႔သည္ ေနာက္၀င္ လာသူတို႔ အားေန ရာဖယ္ ေပးျခင္းျဖင့္ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ ဖက္ပိုင္း ရိုးမ ေတာင္ တန္းမ်ားႏွင့္ ပင္လယ္ကမ္းေျခမ်ား တြင္ေျပာင္းေရြ႕ၿပီး အေျခစုိက္ေန ထိုင္ခဲ့ ဟန္ရွိ သည္ဟု ဆုိၾကသူမ်ား လည္းရွိပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာကပင္ခ်င္းလူမ်ဳိးအ မ်ားအျပားသည္ ဧရာ၀တီ အေရွ႕ဖက္ျမစ္ ၀ွမ္းရွိ ေျမျပန္႔ေဒ သမ်ား၊ ရခုိင္ျပည္ နယ္ေဒသ မ်ားသို႔ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ထိုင္ လာ ၾကသည္ မွာ ျဖစ္တန္ရာ၏။ ထို႔အျပင္ ခ်င္း လူမ်ဳိးတို႔ ၏ မူလဇစ္ျမစ္မွာဇို၊ ေယာ၊ ယုိ၊ ရိႈအမ်ဳိး အႏြယ္ ဆက္ မ်ားျဖစ္သည္ဟု လည္း ေျပာၾက ပါေသး သည္။ ဇို ၊ေယာ၊ ယို၊ ရိႈ စေသာေခၚ အေ၀ၚမ်ား သည္ အာသံနယ္ အထိဆက္ စပ္ေနေသာ လူမ်ဳိးတို႔ ၏ အ မည္ မ်ားျဖစ္သည္ဟု ေရွးသုေတ သီတို႔ ကေဖၚျပ ၾကသည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႔ တြင္ ေျမာက္ပိုင္းခ်င္းႏွင့္ ေတာင္ပိုင္း ခ်င္းဟူ၍အၾကမ္းအားျဖင့္ (၂)မ်ဳိးေတြ႔ရသည္။ ေတာင္ပိုင္း ခ်င္းထဲတြင္- ပခုကၠဴေတာင္ တန္းေဒ သေနခ်င္း မ်ား၊ မင္းဘူး၊ သရက္၊ ျပည္ခရိုင္ႏွင့္ ရခိုင္ တိုင္းေန ခ်င္းမ်ားပါ၀င္ၾကပါ သည္။
ျမန္မာႏိုင္ ငံေတာင္ဖက္ အက်ဆံုး ခ်င္းတို႔ဆိုသည္ မွာ-“ရိႈ” သို႔မဟုတ္“အရိႈ”(ေျမျပန္႔ခ်င္း၊ ေတာင္ ပိုင္းခ်င္း)ျဖစ္ ၾကပါ သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခ်င္း လူမ်ဳိးတုိ႔သည္ တိဗက္-ျမန္မာအႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အျခားတိ ဗက္-ျမန္မာအႏြယ္ ၀င္မ်ားႏွင့္ အတူ အာရွအလယ္ပိုင္းမွျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လားခဲ့ေသာသူ မ်ားျဖစ္ႏိုင္ သည္။ ေအဒီ-၉၀၀ မတိုင္ ခင္ကျမန္မာႏိုင္ ငံအတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာ ခဲ့ေသာ တိဗက္ -ျမန္မာ အႏြယ္၀င္ “သက္”တို႔ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေဒသအႏွံ႔ အျပား၌အေျခ စိုက္ေနထိုင္ ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ သည္။
အထူး သျဖင့္ျမန္ မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အထက္ပိုင္း ႏွင့္ရခိုင္ တိုင္းတို႔ တြင္ျဖစ္သည္။ ဤ သို႔ေန ရာ ေဒ သအႏွံ႔ လွည့္လည္ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ေနရာေဒသကိုလိုက္၍ အမည္ နာမမ်ားလည္း အမ်ဳိးမ်ိဳး ကြဲျပား ဟန္ရွိေပသည္။ ၁၉-ရာစုအေစာပိုင္းကာလတြင္ အေမရိ ကန္ႏွစ္ျခင္းသာသနာျပဳ(ABM) မ်ား ေရာက္လာခ်ိန္တြင္ “အရိႈ”လူမ်ဳိးတို႔အား “ခရင္း (KYENS)ဟူ၍လည္း ေကာင္းေခၚၾက ေၾကာင္းလည္း သိရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအ လယ္ပိုင္းေဒသ တို႔ ၌ေနထိုင္ သူတို႔အား“အရိႈ” ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ အ ေနာက္ဖက္ ပိုင္းတြင္ေန ထိုင္ေသာခ်င္း တို႔အား“ခမိ”ဟူ၍ေခၚေ၀ၚၾကေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကာမူ -ေျမျပန္႔ခ်င္း မ်ား အၾကား အုပ္စု အမည္နာမ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲျပားေနၾက ေသာ္ လည္း ေျပာ ဆုိၾကေသာ ဘံုဘာ သာ စကားမူရင္းမွာ ပဲခူးတိုင္း၊ မေကြးတိုင္းတို႔တြင္ေန ထိုင္ၾကေသာ ေျမျပန္႔ ခ်င္းတို့၏စကားသည္ သက္စ ကားပင္ျဖစ္ သည္။ သို႔ရာတြင္ေနာက္ ၀င္လာသူ တို႔အားေန ရာဖယ္ေပးျခင္းျဖင့္ မိမိ တို႔ ေျပာင္းေရြ႕ေန ထိုင္ေသာေဒ သရွိလူမ်ိဳးမ်ားတို႔၏ စကားသံ လႊမ္းမိုးမႈ မ်ားေၾကာင့္အနည္းဲငယ္ မွ်ကြဲျပားမႈ ရွိေၾကာင္း နားလည္ရ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ျမန္မာ ႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းတြင္ေန ထိုင္ေသာ ေျမျပန္႔ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ နယ္ေဒသ မ်ားတြင္ေန ထိုင္ေသာ ခ်င္းမ်ား သည္ မူရင္းသက္မ်ိုးႏြယ္စုဝင္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ပုဂံေနျပည္ေတာ္ ၏ အေရွ႕ဖက္ (၈)မိုင္ ခန္႔ အ ကြာတြင္ ရွိေသာ တူရြင္း ေတာင္ မွာ” သက္ စိုးေတာင္”ဟူ ၍ပုဂံေခာတ္ တြင္ေခၚ ဆိုရာ ထိုေခတ္ က ထိုေဒသ တြင္ သက္မ်ား အုပ္စိုးခဲ့ ေသာေတာင္ ကုန္း မ်ားျဖစ္ ခဲ့ေၾကာင္းေဖၚျပ လွ်က္ရွိေပ သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ ပုဂံေခတ္ဦး ပိုင္းျမန္မာမ်ား သည္ျမန္မာျပည္ အလယ္ ပိုင္းေျခာက္ေသြ႕ ဇုန္စပါး က်ီေဒသ”Rice bowl in Dry Zone”ကိုလႊမ္းမိုး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးအ တြက္ႀကိဳးပန္း ရာတြင္ အဓိကၿပိဳင္ ဖက္မွာ သက္လူမ်ဳိး မ်ားျဖစ္ေပ သည္။ ျမန္မာမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္သ က္လူမ်ဳိးတို႔ သည္ ဧရာ၀တီျမစ္၏ အေနာက္ ဖက္ျခမ္း၊ ရခိုင္ရိုးမ ေတာင္ တန္းႀကီး မ်ား၏ ဆင္ေျခေလ်ာေဒ သမ်ား ဖက္သို႔ေျပာင္းေရြ႕ေန ထိုင္ လာခဲ့ၾက ဟန္ရွိ သည္။ အေၾကာင္း မွာ-ရခုိင္ရိုးမ အေရွ႕ဖက္ျခမ္းရွိ ”မစၦဂီရိ”ေခၚသ ရက္ၿမိဳ႕ သည္ သက္တို႔၏ အခ်က္ အျခာၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ပင္ျဖစ္ သည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူျမန္မာ တို႔အေျခခ် ၀င္ေရာက္ လာမႈသည္ သက္လူ မ်ဳိးတို႔ အားရခိုင္ ဖက္သို႔ တြန္းေပး သည့္ႏွယ္ျဖစ္ခဲ့သည္။
အထက္ တြင္ေဖၚျပ ခဲ့ေသာ ”မစၦဂီရိ” သက္ မင္း” ကဒံု”ႏွင့္နာ မည္ ဆင္တူသည့္ ဘုရင္တစ္ပါး သည္ရ ခုိင္ရိုး မ၏အေနာက္ ဖက္ျခမ္း”စိုင္း တင္”ျမစ္ ၀ွမ္းေဒသ တြင္ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္းေတြ႕ရ သည္။ စိုင္း တင္ေဒ သ၌ ယခုထိတိုင္ေန ထိုင္လွ်က္ရွိေသာ သက္လူမ်ဳိးတို႔ႏွင့္ ဘာသာစကား နီးစပ္ သည့္”ၿမိဳ(ေခၚ)ခမြီး” လူမ်ဳိးမ်ား၏ အစဥ္အဆက္ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲေျပာ ဆိုေသာ သမိုင္းမ်ားတြင္ ဤေဒ သ အား” ငေမာင္ကဒံု (ေခၚ)ဧရာမလူ သား”တစ္ဦးက စိုးမိုးအုပ္ ခ်ဳပ္မင္း လုပ္ခဲ့သည္ ဟုဆိုၾကသည္။
ယခုအခါပုဏၰား ကၽြန္းၿမိဳ႕ နယ္ေတာ ဖ်ားေခ်ာင္းရွိ ဆင္ေသရြာ မေရာက္မွီတြင္”သက္ က်ိဳင္းေတာင္” ဟုေခၚေသာေတာင္ တစ္ေတာင္ ရွိသည္။ ယင္းေတာင္ တြင္ သက္မင္းစိုး စံခဲ့ရာေဒ သျဖစ္သည္ဟု လည္း ဆိုၾကသည္။ အထက္ တြင္ေဖၚျပခဲ့သည့္ ငေမာင္ ကတံုး အုပ္ခ်ဳပ္ရာစိုင္း တင္ေဒ သႏွင့္ေရေၾကာ ေျမ ေၾကာ တ ဆက္ တည္းျဖစ္ေသာ အဆို ပါေဒသ သည္ သက္မ်ားအေျခ ခ်ေနထိုင္ခဲ့ သည့္ေဒသျဖစ္ တန္ရာသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစၿမိဳ လူမ်ဳိးတို႔က ငေမာင္ကဒံု အမည္ကို စြဲက်န္ရစ္ခဲ့ သည္မွာ တစ္ခ်ိန္ကသက္လူမ်ဳိး တို႔ႏွင့္ ဒ႑ာရီ သဖြယ္ မွတ္ယူခဲ့ၿပီးေရာေထြး ယွက္ႏြယ္ကာ တစ္ဆင့္ကူး ယူေဖာက္ သည္ခ်ျခင္း မ်ဳိးလည္းျဖစ္ႏုိင္ ပါသည္။ ဤသို႔ျမန္ မာျပည္အလယ္ ပိုင္း၌ျမန္မာ မ်ား ၀င္ေရာက္ အေျခခ်ေန ထိုင္မႈသည္ သက္လူ မ်ိဳးတို႔ အား ရခုိင္ဖက္သို႔ တြန္းပို႔ေပး လိုက္မိသကဲ့သို႔ အက်ဳိး သက္ေရာက္ မႈကိုျဖစ္ေပၚေစ ခဲ့ပါသည္။
ေအဒီ- ၁၀ -ရာစုေလာက္ တြင္ ရခုိင္”မဟာ မုနိရုပ္ရွင္ေတာ္” အားဖ်က္ဆီး ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ သည္ဟု ရခိုင္ရာ ဇ၀င္မ်ား၌ေဖၚျပ ထားသည္။ ဤအေျခ အေန မ်ားေၾကာင့္ေအ ဒီ၁၈-ရာစုေႏွာင္း ပိုင္း ဘုိးေတာ္ ဘုရားကေျမာက္ ဦး(ၿမိဳ႕ေဟာင္း)ကိုတိုက္ ခိုက္သိမ္းယူေသာ အခါအံ့ၾသ ဖြယ္ေတြ႕ ရွိခဲ့ရသည့္ မဟာမုနိဘုရား ရင္ျပင္ေတာ္တြင္ ထားရွိေသာ ”ယၾတာ ေခါင္းေလာင္း ”၏အင္း ကြက္ တြင္သက္လူမ်ဳိးကို လည္း ထည့္ သြင္းေဖၚျပ ထားေၾကာင္းေတြ႕ ရသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာသမိုင္း ပညာရွင္မ်ားက”သက္” ဟူေသာေ၀ါ ဟာ ရ သည္ ”သက်” မွေရြ႕ လာေသာ စ ကားျဖစ္၍ သက္လူ မ်ဳိးမ်ားကို သာကီ၀င္ဟု အခ်ဳိ႕က ယူ ဆၾက သည္။ ပါေမာကၡလူ႕(စ္)၏ အဆို အရ သက္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ျမန္မာျပည္ တြင္ေတြ႕ရွိရသည့္ တိ ဗက္ျမန္ မာ စ ကားေျပာ ဆိုေသာ လူမ်ဳိး အုပ္စုမ်ားအ နက္ေရွးအ က်ဆံုးေသာ လူမ်ဳိးအုပ္စုတစ္ စုပင္ျဖစ္ သည္ ဟုဆိုၾကသည္။
ထိုစဥ္က သက္တို႔သည္ျမန္မာႏိုင္ ငံေျမာက္ပိုင္းမွ ၀င္ေရာက္လာ ကာ မဏိပူရ၊ ကေဘာခ်ဳိင့္၀ွမ္း၊ ဟူးေကာင္း တို႔ တြင္မူ လအေျခခ်ေန ထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ နယ္န မိတ္ႏွင့္သတ္မွတ္ပါက အေနာက္ေျမာက္ ဖက္မဏိပူရ ခ်ဳိင့္၀ွမ္းမွ အေရွ႕ဖက္ဧရာ ၀တီျမစ္အ ထိပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ျမန္ မာႏိုင္ငံအလည္ ပိုင္းပု ဂံၿမိဳ႕ထိတိုင္ေအာင္ ပ်႕ံႏွ႔ံခဲ့ဟန္လည္းရွိသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ စက္သည္အဆို ပါေဒသမ်ား တိုင္ေအာင္ ပ်႕ံႏွံ႔ခဲ့သည္ဟုအတိ အက်မေဖၚျပႏုိင္ေသာ္ လည္းေရွး သက္လူမ်ဳိးတို႔ ထိုေဒသမ်ား တြင္ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ကိုးကားႏုိင္သည္။
(ထြန္းေရႊခိုင္-“ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ ဖ်ားပိုင္းေဒသမွ သက္တိုင္းရင္း သားမ်ား”ရန္ကုန္။ စစ္သည္ေတာ္ စာေပ တိုက္။ ၁၉၈၈။)
ယူနန္၏အေနာက္ ဖက္ပိုင္းတြင္ နားေပါက္မ်ဳိးႏြယ္အုပ္စု ရွိေၾကာင္းေအဒီ(၁) ရာစုေရွး တရုတ္ တို႔ၾကားသိ ခဲ့ရသည္။ ထိုမ်ဳိးႏြယ္ စုမွာ ဧရာ၀တီျမစ္ၫွာ ပိုင္းသို႔ေရာက္ေသာ္ ”သက္ကတူး” မ်ားျဖစ္ မည္ဟု ယူဆရသည္။ ဤေ၀ါဟာရသည္ေနာင္ အခါျမန္မာတို႔ သိေသာ” နား ေပါက္”ႏွင့္ ထပ္တူေန လိမ့္မည္။ ဤထိုအခ်က္ကိုမူတည္၍ ”သက္က တူး”တို႔သည္ ”ယီွးခန္(င္)”မွ ဧရာ ၀တီျမစ္ၫွာပိုင္းသို႔ ဆင္းလာေၾကာင္း ခန္႔မွန္းႏိုင္ျခင္းျဖစ္ သည္။ ”စီးခၽြမ္း”ႏွင့္” ယူနန္” နယ္စပ္ သည္ျမန္မာတို႔၏ နယ္ေျမျဖစ္ သည္။
သူတို႔ကျမန္မာ တို႔၏ နယ္ေျမကိုမ ထိုးေဖါက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ”ယီွးခန္(င္)”ႏွင့္” ယူနန္”နယ္စပ္ သို႕ရာက္ လာၿပီးမွ ဧရာ၀ တီျမစ္ၫွာသို႔ ဆင္းလာရသည္။ သို႔ရာတြင္AD-၉-ရာစုေရာက္သည့္အခါ ၄င္းတို႔သည္ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားႏွင့္ ဥဖရတ္ေခ်ာင္း ဖ်ားသို႔ ေရာက္ႏွင့္ေနၿပီးျဖစ္သည္။ ဤစကား”KO-LO-FEND”ေကာ္ေလာ္ ဖဲင့္၏စစ္ဆင္ မႈေၾကာင့္ ၄င္းတို႔သည္ အေနာက္ ဖက္သို႔ တိမ္း ေရွာင္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္ တန္ရာသည္။ တရုတ္မွတ္ တမ္းလာ”နားႀကီး” ႏိုင္ငံသည္ ဟူးေကာင္း ေတာင္ၾကား ႏွင့္ ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားကို ဆိုလို သည္။ နားႀကီးဟူေသာ အမည္သည္ တရုတ္တို႔ေပးေသာ အမည္မဟုတ္ ပါ။ နယ္ျခားေဒသမွ မ်ဳိးႏြယ္စု တစ္ခုခုကေပးေသာ အမည္ကို တရုတ္တို႔က တိုက္ ရိုက္ေခၚဆို ထားျခင္းျဖစ္ သည္။ သက္အုပ္စု ကြဲသည္ ဟူးေကာင္း ေတာင္ၾကားႏွင့္ ဥရုေခ်ာင္းဖ်ားမွခ်င္း တြင္းျမစ္ အတိုင္း ဆင္းလားခံရာ မဏိပူရ သို႔လည္းေကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ အေရွ႕ဖက္သို႔ လည္းေကာင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။ ”ကတူ”အုပ္စုကြဲတို႔မူ ကားတေကာင္း ဖက္သို႔ေရာက္ၿပီး ထိုမွတဆင့္က သာျမစ္ႀကီး နားဖက္ သို႔ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားသည္။
ကတူး အုပ္စုကြဲသည္ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားႏွင္ဥ ရုေခ်ာင္း ဖ်ားမွဆင္းလာခဲ့ရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ယူနန္နယ္ အေနာက္ဖက္မွ တက္ လာေသာထိုင္း (THAI)တို႔သည္ အာသံနယ္ထဲ သို႔၀င္ေရာက္ လာ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဤသို႔သက္ လူမ်ဳိးတို႔ေနထိုင္ရာေျမာက္ပိုင္း တစ္ခြင္မွျမန္ မာျပည္ အလယ္ပိုင္း ပုဂံ ၊ေက်ာက္ဆည္၊ သရက္ေဒသမ်ားသို႔မည္ သို႔ေရာက္ရွိခဲ့ၾကရပါသနည္း။ ယင္း အေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးဗိုလ္မွဴးဘရွင္က-ထိုသို႔ျမန္ မာျပည္ေျမာက္ ပိုင္းအထက္ ခ်င္းတြင္းေဒ သတစ္ ၀ိုက္ တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ သက္လူမ်ဳိးတို႔ သည္ေနာက္ပိုင္း ၀င္ေရာက္လာ သည့္ခ်င္းလူမ်ဳိး မ်ားႏွင့္ နာ ဂ လူမ်ဳိး မ်ား၏ အေျခ ခ်၀င္ေရာက္ေနထိုင္ လာမႈ တို႔ေၾကာင့္ ထပ္မံအုပ္ စုကဲြ ထြက္ ကာေတာင္ ဖက္ အ ရပ္ သို႔ တစ္ဆင့္တိုး ၍ေရြ႕သြားခဲ့ ဟန္ရွိသည္ ဟုေဖၚျပထား သည္။
ရခုိင္ရိုးမ၏ အေရွ႕ဖက္ မင္းတုန္း၊ ကာမ (ယခုကံမ)၊ သရက္္ မ်ားတြင္ေတြ႕ရသည့္သက္လူမ်ိဳး မ်ားကို မူ ”အေရွ႕သက္” ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္။ ရခုိင္ေဒ သခံသမိုင္း မွတ္တမ္း မ်ားအ ရ သက္တို႔ သည္ ရခိုင္ေဒသ သို႔ေအဒီ-၁၀ရာစုေ၀ သာလီ ေခာတ္ ေႏွာင္းပိုင္း ၊ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ဦး ပိုင္း ကာ လ တြင္ေရာက္ရွိခဲ့ ဟန္တူေပ သည္။ ေအဒီ-၉-ရာစုေလာက္ တြင္ျမန္ မာျပည္အ လယ္ပိုင္းေက်ာက္ ဆည္ေဒ သ သို႔ျမန္မာမ်ား အေျခခ်၀င္ေရာက္ လာ ေသာ အခါ ထိုေဒသႏွင့္ တကြျမန္ မာျပည္အလယ္ ပိုင္းေျခာက္ေသြ႕ေဒ သ တစ္၀ိုက္တြင္ သက္လူ မ်ဳိးတို႔ရွိ ႏွင့္ၿပီးျဖစ္ေပသည္။
-သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈ-
*** * * * * *** *** **** **** *** * * *
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏၀တ္စားဆင္မႈတြင္
ထူးျခားေသာ အမ်ိဳးသားရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ
လကၡဏာ မ်ားရွိေနပါသည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ လူေပ်ာ္ေဖာ္၀င္လွ်င္
အလ်ား ၉ ေတာင္၊အနံ ၁ ထြာရိွေသာ ပိတ္ျဖဴစ
ေခါင္းေပါင္း( သက္အေခၚ အေပါင္း)ကုိဆင္ျမန္းရသည္။လူပ်ိဳေခါင္းေဆာင္ကလူပ်ိဳ၀င္လူသစ္လူပ်ိဳေလာင္းကုိအခမ္းအနားျဖင့္ဆင္ျမန္းေပးရသည့္ ေခါင္းေပါင္းစကုိ ဘယ္ဘက္တြင္ခ်၍ေပါင္း ေပးရသည္။" ေယာက်ၤားေကာင္းတစ္ေယာက္အျဖစ္သုိေရာက္ၿပီ "ဟူေသာသ
ေဘာကုိေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာလည္း အေပ်ာ္ေဖာ္၀င္
သည္မွစ၍ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္က လူသစ္
မိန္းမပ်ိဳေလးကုိ သုံးေပခန္႔ရိွ စတုရန္းပုံအ၀တ္စနက္ကုိ ေထာင့္ျဖင္ေခါက္၍ နားထင္တစ္ေလ်ွာက္ စည္းေပးရသည္။အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေပါင္းကုိ (ရက္ကန္းေပါင္ )ဟုေခၚသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ပ်မ္းမ်ွလက္မ၀တ္မွ နွစ္လက္မအထိက်ယ္ေသာနားကြင္း(နားေတာင္း သက္ေခၚ နံေတာင္ )မ်ားကုိ ၀တ္ဆင္ျခင္း ၊အပ်ိဳအ႐ြယ္ေရာက္သူတုိင္း သုံးေပခြဲခန္႔ရိွ စတုရန္းပုံ အနက္ေရာင္ပိတ္စကုိ ကန္႔လန္႔ျဖတ္( ေထာင့္ျဖတ္)ေခါက္ခ်ိဳး၍ရင္သားအေပၚလႊမ္းကာ ေနာက္တြင္ထုံးၿပီးခ်ည္ေနွာင္ထားေသာ ရင္စည္း (ရင္ကန္႔ )ကုိ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ထဘီအထက္ဆင့္ေနရာတြင္ ေလးပင္မွ
ဆယ္ပင္ထိေငြႀကိဳး ႐ႊဲႀကိဳး မ်ားကုိအလွအပအျဖစ္ပတ္ကာ ခ်ည္ေနွာင္ထားၾကျခင္း စသည့္တုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈတြင္ အမ်ိဳးသားရုိးရာယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ ၀တ္စား ဆင္ယင္မႈလကၡဏာမ်ားကုိတင္းက်ပ္စြာ
ထိန္းသိမ္းခ့ဲမႈေၾကာင့္ ယေန႔တုိင္လူမ်ိဳးမေပ်ာက္ဘဲ အျမဴေတ လူမ်ိဳးဘ၀သုိ႔ေရာက္ရိွေနၾကဆဲျဖစ္သည္။
""---သက္ဘာသာေဗဒမွတ္စုတုိ--''''
သမုိင္းပညာရွင္မ်ားက သက္လူမ်ိဳးအမ်ိဳးအႏြယ္အုပ္စုမွ
လြီ၊ထမန္၊အင္က်ယ္၊မာလင္၊ကတူးႏွင့္ကနန္း၊လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ဆင္းသက္လာခဲ့ေၾကာင္းေဖာ္ျပထားပါသည္။သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ကနန္းလူမ်ိဳးႏွင့္ကတူးလူမ်ိဳးတုိ႔သည္
သက္ အႏြယ္ဖြားမ်ိဳးႏြယ္စုျဖစ္သည္ဟုဆုိရေပမည္။
သက္လူမ်ိဳးတုိ႔၏မႈရင္းေဒသမွာ အာသံ၊မဏိပူရ၊ကေဘာ္ခ်ိဳင့္ဝွမ္း၊ဥရုျမစ္အစရွိေသာေနရာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ကနန္းလူမ်ိဳးတုိ႔၏အေျခစုိက္ေနထုိင္ရာမူးျမစ္ဖ်ားသည္လည္းဥရုျမစ္နဲ႔ထိစပ္က္လၽွက္ရွိေနေပသည္။
ကတူးႏွင့္ကနန္းတုိ႔၏မူရင္းလူမ်ိဳးျဖစ္ေသာသက္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္တိဗတ္တုိဘားမင္းစကားေျပာလူမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္၍ကတူးႏွင့္ကနန္းလူမ်ိဳးတုိ႔သည္လည္း
တိဗတ္တုိဘားမင္းစကားေျပာသက္လူမ်ိဳးတုိ႔ႏွင့္
ဘာသာစကားဆက္ႏြယ္မႈရွိေၾကာင္းကုိေလ့လာေတြ႕ရွိရပါသည္----
သက္=ကဒူး
သက္=ကနန္း
သက္=လြီ
သက္=အင္ဂ်ယ္
သက္=မာလင္
သက္=ထမန္
သက္=ၿမိဳ(ျမံဳ)
ယင္းတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို သက္ဟုေခၚသည္။ အမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးသမုတ္ ေခၚေဝၚေနၾကေသာ္လည္း ၎တို႔သည္ မိမိကိုယ္မိမိ Asak (အာ့စက္) ဟုခံယူ ၾကေပသည္။ မိမိကိုယ္မိမိအသက္တမ်ွခ်စ္ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ အမ်ိဳးကိုေစာင့္ေ႐ွာက္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ ရ႐ွိပါသည္။ သက္လူမ်ိဳးမွန္ပါက Tebato_burman ဘာသာစကားကို ေျပာသည္
သက္ လူမ်ိဳးစုတို႔သည္ ဘာသာဘာဝအေလွ်ာက္ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာစနစ္ကို က်င့္သံုးၾကၿပီး ေအးခ်မ္းစြာေနထိုင္တတ္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ဗုဒၶဘာသာ ကို အေလးအနက္ထား ကိုးကြယ္ၾကၿပီး လူႀကီးသူမမ်ားကို ရိုေသ ေလးစားသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္ ယဥ္ေက်းမႈအားျဖင့္လည္း အစဥ္အလာ ႀကီးမားသူမ်ား ျဖစ္ၾကရာ ရိုးရာအက သီခ်င္းမ်ား အဝတ္အထည္ မ်ားမွာ ျမန္မာ့အေမြအႏွစ္မ်ားထဲမွ တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္ေပသည္
နားကြင္းက်ယ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ သက္လူမ်ိဳး ပ်ဴ တို႔လိုပင္ ေရွးဦးျမန္မာႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ သက္လူမ်ိဳး..လူနည္းစုစစ္စစ္ျဖစ္ၾကေသာ ရခိုင္အႏြယ္ ျမန္မာ့ေသြးခ်င္း သက္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ပညာေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း လူမႈေရး စီးပြားေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း...ဘာသာေရးအားျဖင့္လည္းေကာင္း ဆပြားတိုးတက္ပါေစ...
ျမန္မာျပည္သည္လည္း ျပည္ပမည္သည့္ၾသဇာမွ အလႊမ္းမခံရဘဲ ေတာင္ေပၚေျမျပန္႔ ကမ္းရိုးတန္းပါမက်န္ စည္းလံုးညီညြတ္ပါေစ...
Myat Mon Phyo
Copy-သက္တို္င္းရင္းသား ယဥ္ေက်းမူ႐ုိးရာဓေလ့စ႐ုိက္
Saturday, February 3, 2018
ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ၁၀၁ စစ္ေဒသ
Credit : Thet Zin Facebook
Credit: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=542786459416649&id=100010558989445
https://www.facebook.com/mgmg.soe.792/posts/931641116998808
————————————————
ေမာင္ေမာင္စိုး
BurmaDemocracy, 3 February 2018
• ႏွင္းဆီနီနီ အိပ္မက္မ်ား (၁၉၇၅-၁၉၈၀) အခန္း (၁၀) အပိုင္း (၆၁)
• ၁၀၁ စစ္ေဒသ
တရုတ္ျပည္မွ ျပန္ထြက္လာျပီး KIA ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ အေရာက္တြင္ KIA ေခါင္းေဆာင္ လေထာ္ေဇာ္တူးႏွင့္ ဇခုံတိန့္ယင္းတိ့ု ေနာက္တၾကိမ္သေဘာ ထားကြဲလြဲမွဳ ထပ္မံျဖစ္ပြါးသည္။ လေထာ္ေဇာ္တူး ၏အကို KIO ဥကၠဌ လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္းမွာ ထိုစဥ္က ထိုင္းနယ္စပ္သုိ့ေရာက္ရွိေနသည္။ လေထာ္ ေဇာ္ဆိုင္းသည္ ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ ကူမင္တန္အပါ ကြန္ျမဴ နစ္ဆန့္က်င္ေရး အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိျပီး အေမရိကန္အကူအညီရယူရန္ စိုင္းျပင္းေနသည္ျဖစ္ရာ တရုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ႏွင့္ CPB တိ့ု ပူးေပါင္းျခင္းမျပဳ ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ့ဲသည္။ လေထာ္ေဇာ္တူး တိ့ုကလည္း လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္း ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ အညီလုပ္ေဆာင္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။
ဇခုံတိန့္ယင္းကေတာ့ တရုတ္ျပည္နယ္စပ္တြင္ ရပ္တည္ေနေသာ ၎တိ့ုအေနႏွင့္ တရုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ဆန့္က်င္ေရးလုပ္သည္မွာ မျဖစ္နိုင္၊ မိမိတိ့ု အတြက္ အက် ဳိ းယုတ္နိုင္သည္ဟုယူဆသည္။ တရုတ္ ၊ CPB တိ့ုႏွင့္ ေပါင္းရန္အားသန္သည္။ လေထာ္ေဇာ္တူးက လက္မခံ။ တခ်ိန္တည္းတြင္ တရုတ္ကအျပန္ လက္နက္တပ္ဆင္လာေသာ ဇခုံတိန့္ယင္း စစ္ေၾကာင္းအင္အား၁၂၀ ခန့္မွ အင္အား ၁၀၀ ခန့္၎၏ကြပ္ကဲမွဳေအာက္သုိ့ ေျပာင္းလိုက္ျပီး ဇခုံတိန့္ယင္းအား ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ တပ္ေထာက္အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊလိုက္ေတာ့သည္။
ဤအၾကိမ္တြင္ေတာ့ ဇခုံတိန့္ယင္းသည္ CPB ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ KIA ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ မေျပာင္းေရႊ့ျပီး ၎ေဒသ ဖီေမာ္သုိ့ျပန္၍ မိန္းမယူခြင့္ျပဳ ရန္လေထာ္ေဇာ္တူး ထံ ဟန္ေဆာင္ခြင့္တင္ျပီး ထြက္လာခ့ဲ သည္။ လေထာ္ေဇာ္တူးေခၚသြားေသာ ၎၏တပ္ဖြဲ့ဝင္မ်ားအား၎ေနာက္ လိုက္ခ့ဲရန္ လ်ွ ဳိ့ဝွက္အေၾကာင္းၾကားခ့ဲရာ ၎၏တပ္ဖြဲ့ဝင္ေဟာင္းမ်ားက လည္း လိုက္ပါလာခ့ဲၾကျပီး ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန့တြင္ ဖရယ္ ေတာင္ၾကား ( နယ္စပ္ေက်ာက္တိုင္ အမွတ္ ၅ ႏွင့္ ၆ အနီး ) မွ တရုတ္ျပည္ထဲ သုိ့ဝင္ေရာက္သည္။ဤသုိ့ျဖင့္ ဇခုံတိန့္ယင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ အင္အား ၁၈၅ ဦးခန့္သည္ KIAမွ ပထမဆံုး စတင္ခြဲထြက္ခ့ဲၾကသည္။ ထိ့ုေနာက္ လေယာက္ ဇလြန္းဦးစီးသည့္ စစ္ေၾကာင္းမွ အင္အား ၂၀၀ ခန့္သည္၎ ၊ ပန္ဝါေတာင္ ၾကားတြင္ေနာက္ခ်န္ထားသည့္ အင္အား ၆၀ ခန့္သည္၎၊ စသည္ျဖင့္ ထပ္မံ၍ လိုက္ပါပူးေပါင္းခ့ဲၾကရာ စုစုေပါင္း အင္အား ၅၀၀ နီးပါး KIA မွ ခြဲထြက္၍ တရုတ္ျပည္သုိ့ ဝင္ေရာက္ခ့ဲသည္။
ထိုအင္အားမ်ား KIA မွ ခြဲထြက္လာျခင္းသည္ တရုတ္ႏွင့္ေပါင္းေရး၊ မေပါင္းေရး၊ CPB ႏွင့္ ေပါင္းေရး မေပါင္းေရးဆိုသည့္ နိုင္ငံေရးအျမင္ကြဲလြဲမွဳ အျပင္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားအတြင္း လူမ် ဳိ းစုမ်ားၾကား ကြဲလြဲမွဳ မ်ားေၾကာင့္လည္း တစိတ္တပိုင္းပါဝင္ပုံရသည္။ ထိုစဥ္က KIA တြင္ ကခ်င္လူမ် ဳိ းမ်ားအတြင္း လူဦးေရအမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဂ်င္းေဖါက လႊမ္းမိုးမွဳ ရွိျပီး က်န္လူမ် ဳိ းစုမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡအတန္ငယ္ရွိေနသည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ပူတာအို၊ ေခၚဘူဒဲ (ေခါင္လန္ဖူး ) ဘက္တြင္ KIA ႏွင့္ ရဝမ္တိ့ုတိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးခ့ဲသည္။ ထိ့ုအတူ ေမချမစ္အေရွ့ဖက္ကမ္း ခ်ီေဗြ၊ ေဆာ့ေလာ္၊ ဖီေမာ္ေဒသသည္ လခ်ိတ္ႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ လေယာက္ဇလြန္းတိ့ုမွာ လခ်ိတ္ႏွင့္ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ေပရာ ဂ်င္းေဖါတိ့ု၏ လႊမ္းမိုးမွဳ ေအာက္မွ ရုန္းထြက္လိုျခင္းသည္လည္း အေၾကာင္းတခ်က္ ျဖစ္ပုံ ရသည္။ သုိ့ႏွင့္ လခ်ိတ္တိုင္းရင္းသား ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသား လေယာက္ဇလြန္းတိ့ု ေခါင္းေဆာင္ေသာ လခ်ိတ္နွင့္ေလာ္ေဝၚ တပ္ဖြဲ့မ်ားႏွင့္ လခ်ိတ္ႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားေဒသသည္ CPB ၁၀၁ စစ္ေဒသ အတြက္ ေရခံေျမခံ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ထိ့ုအတူ ဇခံုတိန့္ယင္းသည္ KIA အတြက္ သစၥာေဖါက္တဦးျဖစ္ခ့ဲျပီး CPB အတြက္ သူရဲေကာင္းတဦးျဖစ္ခ့ဲေပ ေတာ့သည္။
တရုတ္ျပည္တြင္းသုိ့ေရာက္လာေသာ ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ လေယာက္ဇလြန္းဦးစီး အင္အားမ်ားထဲမွ အတန္ငယ္အသက္ၾကီးသူ ၆၀ ခန့္ကို ထုတ္ႏႈတ္၍ ေဒသလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေလ့က်င့္ျပီး က်န္အင္အားစု အားလုံးကို ထိန္ျခံဳ းျမိဳ့ အနီး ကူတုန္ရွိ ၁၀၅ တပ္ဖြဲ့ စခန္းတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မွဳ ျပဳလုပ္ သည္ CPB ႏွင့္တရုတ္တိ့ု ပူးေပါင္းစီစဥ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ၁၀၅ တပ္ဖြဲ့မွာ အိႏၵိယနိုင္ငံမွ အစိုးရအား ပုန္ကန္ေနသည့္ နာဂ တပ္ဖြဲ့မ်ားအားလည္း တရုတ္တိ့ု ေလ့က်င့္ေပး သည့္ စခန္းလည္းျဖစ္သည္။
ေလ့က်င့္မွဳ မ်ားျပီးဆံုးသည့္အခါ CPB ႏွင့္ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းတပ္မွ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားျဖင့္ အင္အားျဖည့္တင္းျပီး ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့ကို ျပန္လည္ဖြဲ့စည္း သည္။ ႏိုင္ငံေရးမွဴ းအျဖစ္ ရဲေဘာ္ဘိုစိန္ ( စစ္ခ်ြမ္းရဲေဘာ္ေဟာင္း)၊ တပ္မွဴ း ရဲေဘာ္ ဇခုံတိန့္ယင္း၊ ဒုနိုင္ငံေရးမွဴ း ရဲေဘာ္ဆြန္လြတ္ေနာ္ ( ေကြ့က် ဳိ းရဲေဘာ္ေဟာင္း)၊ ဒုတပ္မွဴ းရဲေဘာ္လေယာက္ဇလြန္း၊ စစ္ဦးစီးမွဴ းရဲေဘာ္ထြန္းေမာင္ တိ့ုျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မွဳ ကို ဖြဲ့စည္းျပီး တပ္ဖြဲ့အား တပ္ခြဲ ၆ ခြဲျဖင့္ ဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္။
၁၉၆၉ ခုႏွစ္ေမလတြင္ ျမန္မာျပည္တြင္းသုိ့ ဖီေမာ္ေဒသမွ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုခ်ိန္ကာလက တရုတ္ျပည္တြင္း၌လည္း ထိန္ခ် ဳံးမွ သံလြင္ျမစ္ေဘးရွိ လုခိုး ( လီဆူးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ် ဳပ္ေရးေဒသ) ထိသာ ကားလမ္းေပါက္ေသးသည္။ လုခိုးမွ တရုတ္ပိုင္ဖီေမာ္ထိ ကားလမ္းမေပါက္ ေသးေပ။ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့သည္ လုခိုးမွဖီေမာ္ေတာင္ေၾကာအား ျဖတ္၍ လမ္း ေလ်ွာက္ခ်ီတက္ကာ ဖီေမာ္ေဒသသုိ့ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၂ ရက္ေန့တြင္ စတင္ ဝင္ေရာက္ခ့ဲသည္။
ထိုအခ်ိန္က ထိုေဒသရွိ အစိုးရတပ္စြဲထားသည့္ ထန္တုန္ႏွင့္ ဖ်င္လို့အား ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၅ ရက္တြင္ စတင္၍ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခ့ဲျပီး ၁၀၁ စစ္ေဒသအား စတင္ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည္။ ထန္တုန္တိုက္ပြဲအျပီး ဖီေမာ္ရွိ ရဲစခန္းလည္းဆုတ္ခြါသြားရာ၁၀၁ စစ္ေဒသသည္ ထိုေဒသအား ငဇြန္ေဘာင္ ျမိဳ့ နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္၍စတင္ထိမ္းခ် ဳပ္နိုင္ခ့ဲသည္။ ထိုေနာက္ ေငါခ်မ္းခ ျမစ္ရိုးအတိုင္း ဆက္လက္လွဳ ပ္ရွားျပီး နယ္ေျမတိုးခ်ဲ့ခ့ဲသည္။ ေနာက္ပိုင္း အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားကျပန္လွန္ထိုးစစ္ဆင္လာခ့ဲျပီး ေငါ့ခ်မ္းခ ျမစ္ရိုးတေလ်ွာက္ အျပန္အလွန္တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါးျပီး တက္လိုက္ဆုတ္လိုက္ျဖင့္ စစ္ကစားေနခ့ဲ ၾကသည္။
၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသဌာနခ် ဳပ္အား ပန္ဝါေတာင္ၾကားသုိ့ ေျပာင္းေရႊ့ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည္။ ပန္ဝါသုိ့ ဌာနခ် ဳပ္ေျပာင္းေရႊ့ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည့္ အေၾကာင္းတခ်က္မွာ တရုတ္မွ ေပးပိ့ုေသာ ေထာက္ပိ့ုပစၥည္းမ်ား လက္ခံရန္အတြက္ လြယ္ကူသည့္ေနရာကို ေရြးခ်ယ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ပန္ဝါ ေတာင္ၾကားသည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ထိန္ခ် ဳံ းခရိုင္ျမိဳ့ ၏ ေျမာက္ဖက္တြင္ရွိျပီး ထိုစဥ္က ကားလမ္းၾကမ္းေပါက္ေနျပီျဖစ္သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ကန္ပိုင္တီ ( ဆဒံုးျမိဳ့အေရွ့ဖက္ နယ္စပ္) သုိ့ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ား စတင္ဝင္ေရာက္အေျခခ် လွဳပ္ရွားခ့ဲသည္။ ကန္ပိုင္တီေဒသသုိ့ ဝင္ေရာက္လာျခင္းမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဝိုင္းေမာ္ႏွင့္ခ်ီေဗြကားလမ္းတေလ်ာက္အား ထိမ္းခ် ဳပ္လွဳ ပ္ရွားနိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ကန္ပိုင္တီသုိ့ ဝင္ေရာက္လာေသာ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့ မ်ားႏွင့္သာမက KIA ရင္း ၃ တပ္ဖြဲ့မ်ား၏ ေခ်ာင္းေျမာင္းပစ္ခတ္မွဳ ကိုလည္း ရင္ဆိုင္ခ့ဲၾကရသည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ KIA ႏွင့္ CPB တပ္ေပါင္းစုဖြဲ့နိုင္သည့္ အခါမွသာ အပစ္ရပ္ျပီး နယ္ေျမခြဲျခားသတ္မွတ္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။
၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ား ကန္ပိုင္တီသုိိ့ ဝင္ေရာက္အေျခခ်နိုင္ခ့ဲျပီးေနာက္ ဝိုင္းေမာ္၊ ခ်ီ ေဗြကားလမ္းကို ေကာင္းစြာေႏွာက္ယွက္တိုက္ခိုက္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။ ငဇြန္ေဘာင္ေဒသသုိ့ ထိုးစစ္ဆင္မည့္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ ျမစ္ၾကီးနား၊ ဝိုင္းေမာ္၊ ခ်ီေဗြ ကားလမ္းအတိုင္း လူ၊ လက္နက္၊ ရိကၡာမ်ားကို ျဖည့္တင္းေစလႊတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ၁၀၁ စစ္ေဒသအတြက္ အဆိုပါလမ္းေၾကာင္း ျဖတ္ေတာက္ေရးသည္ အေရးပါသည္။ အဆိုပါလမ္းေၾကာင္းတေလ်ာက္ရွိ နမ့္မလီ၊ ဒြန္ဘန္၊ ေခ်ာင္းဆံု၊ ရွေငၚ၊ တံငါစခန္း၊ မန္ၾကိဳ င္စသည့္ ေနရာမ်ား စြာတြင္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားက လမ္းလုံျခံဳ ေရး၊ တံတားလုံျခံဳ ေရးမ်ားအတြက္ စခန္းေနရာယူထားခ့ဲရသည္။ ထိုစခန္းမ်ား တံတားအားလုံးလိုလိုအား ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့က အၾကိမ္ၾကိမ္ ဝင္ေရာက္ဝင္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္တိုက္ခိုက္ျခင္း တံတားခ် ဳိ းျခင္းတိ့ုအား ျပဳ လုပ္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။ အစိုးရ တပ္မ်ားအေနႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနား အေျခစိုက္ ခလရ ၃၇ ၊ ခလရ ၅၈ ၊ မိုးညွင္းအေျခစိုက္ ခလရ ၁၅ တိ့ုႏွင့္ ၁၀၁ စစ္ေဒသတပ္ဖြဲ့မ်ား ရင္ဆိုင္ခ့ဲရသည္။
ထင္ရွားသည့္ တိုက္ပြဲအခ် ဳိ့မွာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ီေဗြျမိဳ့ အနီးတြင္ ျဖစ္ပြါးေသာ ရွစ္ေဇာ္တိုက္ပြဲပါဝင္သည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရတပ္ဖက္မွ ၁၀ ေယာက္က် ျပီး ၄ ဦးဖမ္းဆီးရမိခ့ဲသည္။ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မွ ၂ ဦးဒဏ္ရာရရွိခ့ဲသည္။ ေနာင္ထပ္အက် အဆံုးမ်ားေသာ တိုက္ပြဲတခုမွာ ပန္ဝါႏွင့္ရွေငၚၾကားတြင္ ျဖစ္ပြါးေသာ မေကာင္တိုက္ပြဲျဖစ္သည္။ စခန္းသိမ္းတိုက္ပြဲျဖစ္သည္။
၁၉၇၂ ခုႏွစ္ မိုးမက်မီျဖစ္ပြါးေသာ တိုင္ပြဲျဖစ္သည္။ ခလရ ၁၅ ႏွင့္ ခလရ ၅၈ တိ့ု၏စခန္းျဖစ္သည္။ အစိုးရတပ္ဖက္မွ ၂၀ခန့္က်ျပီး သုံ့ပမ္း ၂၀ ခန့္ဖမ္းဆီး ရမိသည္။ ၇၅ မမ ေနာက္ပြင့္တလက္အပါ လက္နက္မ် ဳိ းစုံ ၅၀ ခန့္သိမ္း ဆည္းရမိခ့ဲသည္။ ၁၀၁ ဖက္မွလည္း တပ္ခြဲနိုင္ငံေရးမွဴ းရဲေဘာ္ ေနာ္ဆိုင္း (ေကြ့က် ဳိ းရဲေဘာ္ေဟာင္း) အပါ ၊ ဒုခြဲမွဴ း၊ တပ္စုမွဴ းမ်ားအပါ ၁၀ ဦးခန့္ က်ဆံုးခ့ဲသည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေဆာ့ေလာ္ျမိဳ့ အားတိုက္ခိုက္ ခ့ဲသည္။ အစိုးရတပ္ႏွင့္ရဲမွ ၁၀ ေယာက္ခန့္က် ဆံုးျပီး ၄ ဦးဖမ္းမိကာ လက္နက္ ၂၀ ခန့္သိမ္းဆည္းရမိခ့ဲသည္။ ၁၉၇၅ ႏွင့္ ၁၉၇၆ မ်ားတြင္လည္း ရွစ္ေဇာ္၊ ေဆာ့ေလာ္ႏွင့္ ခ်ီေဗြ၊ ဝိုင္းေမာ္ကားလမ္းတိ့ုတြင္ တိုက္ပြဲငယ္မ်ားစြာျဖစ္ပြါးခ့ဲေသးသည္။
ထိုအခိ်ိန္တြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသ၌ အင္အား ၇၀၀ ေက်ာ္ခန့္အထိရွိလာျပီး တပ္ရင္း ၃ ရင္း၊ လက္နက္ၾကီးတပ္ခြဲတခြဲ၊ အမ် ဳိ းသမီးတပ္ခြဲတခြဲလည္း ဖြဲ့စည္းခ့ဲျပီး စစ္ေျမျပင္ေထာက္ကူျပဳ ရန္စီစဥ္ခ့ဲသည္။ ေျခလ်င္တပ္ရင္း ၂ ရင္းကို အဓိက ကန္ပိုင္တီေဒသမွတဆင့္ ဝိုင္းေမာ္ ၊ ခ်ီေဗြကားလမ္း တေလ်ာက္ လွဳ ပ္ရွားေစခ့ဲသည္။
ေဒသအုပ္ခ် ဳပ္ေရးအတြက္ ကန္ပိုင္တီ အေျချပဳ သည့္ ဆဒံုးျမိဳ့ နယ္၊ ဝိုင္းေမာ္ ၊ ခ်ီေဗြကားလမ္းတေလ်ာက္၌ မန္ၾကိဳ င္ျမိဳ့နယ္၊ ပန္ဝါအေျချပဳ သည့္ ခ်ီေဗြျမိဳ့ နယ္၊ ေငါခ်မ္းချမစ္အထက္ပိုင္းအား ငဇြန္ေဘာင္ျမိဳ့ နယ္၊ ေငါခ်မ္းခ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းအား ေဆာ့ေလာျမိဳ့ နယ္၊ အီေမာဘြမ္ေျမာက္ဖက္ျခမ္းအား မန္က်ီ ျမိဳ့ နယ္ဟု အုပ္ခ် ဳပ္ေရးျမိဳ့ နယ္မ်ားဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္။ အထက္ပါ အေျခ အေနသည္ ၁၉၇၇/၇၈ ခန့္က ပန္ဝါအေျခစိုက္သည့္ CPB ၁၀၁ စစ္ေဒသ၏ အေျခအေနျဖစ္ပါသည္။
၁၀၁ စစ္ေဒသအတြက္ ၾကီးမားသည့္အခက္အခဲမွာ ျပင္းထန္သည့္ ရာသီဥတုျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း ေပတေသာင္းေက်ာ္ျမင့္သည့္ ေတာင္တန္းမ်ားသည္ အစဥ္ျမဲလို ေရခဲဖုန္းလႊမ္းေနသည္။ ေနေရာင္ေအာက္တြင္ ေရခဲေတာင္မ်ားက တလက္လက္ေတာက္ပေန၍ ထိုေတာင္မ်ားအား မွန္ေတာင္ဟုေဒသခံမ်ားက ေခၚၾကသည္။ နယ္စပ္ေက်ာက္တိုင္ အမွတ္ ၄ တြင္ရွိသည့္ ပန္ဝါ ေတာင္ၾကားပင္လ်င္ ေပ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ျမင့္သည္။ ေဆာင္းရာသီတြင္ ဆီးႏွင္းမ်ား ဖံုးလႊမ္း၍ ျမက္ပင္၊ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ား ႏွင္းကိုက္၍ ေသဆံုးၾကသည္။ ရိကၡာရွားပါးျပီး ထင္းရူးေတာမ်ားသာဖုံးလႊမ္းေနသည္။ ေဆာင္းတြင္း၌ တေတာလုံး တေတာင္လုံး ဆီးႏွင္းျဖဴ မ်ားဖံုးလႊမ္းေနျပီ ဂ်ီ က့ဲသုိ့ေတာေကာင္မ်ားပင္ ျဖဴ ေဖြးေနသည္။ က်န္ရွမ္းျပည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ အေျခခံေဒသမ်ားလည္း ေအးျမသည္ဆိုေပမင့္ ပန္ဝါေဒသေတာ့ မမွီေပ။ ေဒသခံ လခ်ိတ္၊ ေလာ္ေဝၚရဲေဘာ္မ်ားျဖစ္၍သာ ဆိုးဝါးသည့္ ရာသီဥတုကို ခံႏိုင္ရည္ရွွိသည္ဟုဆိုရပါမည္။
ထိ့ုျပင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသသည္ နယ္စပ္ေဒသရွိတပ္ဖြဲ့ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ထိ CPB မွ လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ စစ္ယူနီေဖါင္း တပ္ဆင္ေပးေသာ္လည္း ရိကၡာဆန္ႏွင့္ ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံျခင္းမရွိ၍ ေဒသခံ လူထုထံမွ အခြန္အေကာက္ျဖင့္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည့္တပ္ဖြဲ့ျဖစ္သည္။ ေဒသခံ လူထုမွာလည္း မ်ားစြာၾကြယ္ဝျခင္း မရွိ၍ ကနဦးကာလမ်ားတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသမွ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ရိကၡာႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ခ် ဳိ့ခ် ဳိ့င့ဲင့ဲ ျဖတ္သန္းခ့ဲရသည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တပ္အင္အား တစတစၾကီးထြားလာျပီးေနာက္မွသာ ဗဟိုမွ ရိကၡာေထာက္ပ့ံခ့ဲသည္။ ထိ့ုျပင္ စစ္ဆင္ေရးစီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ လက္နက္ ခဲယမ္းေထာက္ပ့ံမွဳ မ်ားလည္း ဗဟိုမွထိမ္းခ် ဳပ္ထားျပီး ဗဟိုခြင့္ျပဳ ခ်က္ႏွင့္သာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိၾကသည္။ KIA မွ ခြဲထြက္လာသည့္ တပ္ဖြဲ့ျဖစ္၍ CPB ဗဟိုမွ အျပည့္အဝ ယုံၾကည္မွဳ မရွိေသး၍ေလာ စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။
မည္သုိ့ပင္ျဖစ္ေစ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ကာလပိုင္းတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသတပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ ဖီေမာ္၊ ဂါလန္၊ ကန္ဖန္ေဒသ၊ ပန္ဝါေတာင္ၾကားႏွင့္ ကန္ပိုင္တီတိ့ုတြင္ စတင္အေျချပဳ နိုင္ခ့ဲျပီး ခီ်ေဗြႏွင့္ ဝိုင္းေမာ္ၾကားကားလမ္းအား ထိမ္းခ် ဳပ္ ေႏွာက္ယွက္နိုင္ခ့ဲျပီ ျဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး
https://www.facebook.com/mgmg.soe.792/posts/931641116998808
(U) Mg Mg Soe’s Facebook မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။ #BurmaDemocracy
————————————————
ေမာင္ေမာင္စိုး
BurmaDemocracy, 3 February 2018
• ႏွင္းဆီနီနီ အိပ္မက္မ်ား (၁၉၇၅-၁၉၈၀) အခန္း (၁၀) အပိုင္း (၆၁)
• ၁၀၁ စစ္ေဒသ
တရုတ္ျပည္မွ ျပန္ထြက္လာျပီး KIA ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ အေရာက္တြင္ KIA ေခါင္းေဆာင္ လေထာ္ေဇာ္တူးႏွင့္ ဇခုံတိန့္ယင္းတိ့ု ေနာက္တၾကိမ္သေဘာ ထားကြဲလြဲမွဳ ထပ္မံျဖစ္ပြါးသည္။ လေထာ္ေဇာ္တူး ၏အကို KIO ဥကၠဌ လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္းမွာ ထိုစဥ္က ထိုင္းနယ္စပ္သုိ့ေရာက္ရွိေနသည္။ လေထာ္ ေဇာ္ဆိုင္းသည္ ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ ကူမင္တန္အပါ ကြန္ျမဴ နစ္ဆန့္က်င္ေရး အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မိျပီး အေမရိကန္အကူအညီရယူရန္ စိုင္းျပင္းေနသည္ျဖစ္ရာ တရုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ႏွင့္ CPB တိ့ု ပူးေပါင္းျခင္းမျပဳ ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ့ဲသည္။ လေထာ္ေဇာ္တူး တိ့ုကလည္း လေထာ္ေဇာ္ဆိုင္း ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ အညီလုပ္ေဆာင္ရန္ သေဘာတူၾကသည္။
ဇခုံတိန့္ယင္းကေတာ့ တရုတ္ျပည္နယ္စပ္တြင္ ရပ္တည္ေနေသာ ၎တိ့ုအေနႏွင့္ တရုတ္ကြန္ျမဴ နစ္ဆန့္က်င္ေရးလုပ္သည္မွာ မျဖစ္နိုင္၊ မိမိတိ့ု အတြက္ အက် ဳိ းယုတ္နိုင္သည္ဟုယူဆသည္။ တရုတ္ ၊ CPB တိ့ုႏွင့္ ေပါင္းရန္အားသန္သည္။ လေထာ္ေဇာ္တူးက လက္မခံ။ တခ်ိန္တည္းတြင္ တရုတ္ကအျပန္ လက္နက္တပ္ဆင္လာေသာ ဇခုံတိန့္ယင္း စစ္ေၾကာင္းအင္အား၁၂၀ ခန့္မွ အင္အား ၁၀၀ ခန့္၎၏ကြပ္ကဲမွဳေအာက္သုိ့ ေျပာင္းလိုက္ျပီး ဇခုံတိန့္ယင္းအား ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ တပ္ေထာက္အျဖစ္ ေျပာင္းေရႊလိုက္ေတာ့သည္။
ဤအၾကိမ္တြင္ေတာ့ ဇခုံတိန့္ယင္းသည္ CPB ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္။ KIA ဌာနခ် ဳပ္သုိ့ မေျပာင္းေရႊ့ျပီး ၎ေဒသ ဖီေမာ္သုိ့ျပန္၍ မိန္းမယူခြင့္ျပဳ ရန္လေထာ္ေဇာ္တူး ထံ ဟန္ေဆာင္ခြင့္တင္ျပီး ထြက္လာခ့ဲ သည္။ လေထာ္ေဇာ္တူးေခၚသြားေသာ ၎၏တပ္ဖြဲ့ဝင္မ်ားအား၎ေနာက္ လိုက္ခ့ဲရန္ လ်ွ ဳိ့ဝွက္အေၾကာင္းၾကားခ့ဲရာ ၎၏တပ္ဖြဲ့ဝင္ေဟာင္းမ်ားက လည္း လိုက္ပါလာခ့ဲၾကျပီး ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန့တြင္ ဖရယ္ ေတာင္ၾကား ( နယ္စပ္ေက်ာက္တိုင္ အမွတ္ ၅ ႏွင့္ ၆ အနီး ) မွ တရုတ္ျပည္ထဲ သုိ့ဝင္ေရာက္သည္။ဤသုိ့ျဖင့္ ဇခုံတိန့္ယင္းေခါင္းေဆာင္ေသာ အင္အား ၁၈၅ ဦးခန့္သည္ KIAမွ ပထမဆံုး စတင္ခြဲထြက္ခ့ဲၾကသည္။ ထိ့ုေနာက္ လေယာက္ ဇလြန္းဦးစီးသည့္ စစ္ေၾကာင္းမွ အင္အား ၂၀၀ ခန့္သည္၎ ၊ ပန္ဝါေတာင္ ၾကားတြင္ေနာက္ခ်န္ထားသည့္ အင္အား ၆၀ ခန့္သည္၎၊ စသည္ျဖင့္ ထပ္မံ၍ လိုက္ပါပူးေပါင္းခ့ဲၾကရာ စုစုေပါင္း အင္အား ၅၀၀ နီးပါး KIA မွ ခြဲထြက္၍ တရုတ္ျပည္သုိ့ ဝင္ေရာက္ခ့ဲသည္။
ထိုအင္အားမ်ား KIA မွ ခြဲထြက္လာျခင္းသည္ တရုတ္ႏွင့္ေပါင္းေရး၊ မေပါင္းေရး၊ CPB ႏွင့္ ေပါင္းေရး မေပါင္းေရးဆိုသည့္ နိုင္ငံေရးအျမင္ကြဲလြဲမွဳ အျပင္ ကခ်င္တိုင္းရင္းသားအတြင္း လူမ် ဳိ းစုမ်ားၾကား ကြဲလြဲမွဳ မ်ားေၾကာင့္လည္း တစိတ္တပိုင္းပါဝင္ပုံရသည္။ ထိုစဥ္က KIA တြင္ ကခ်င္လူမ် ဳိ းမ်ားအတြင္း လူဦးေရအမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဂ်င္းေဖါက လႊမ္းမိုးမွဳ ရွိျပီး က်န္လူမ် ဳိ းစုမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡအတန္ငယ္ရွိေနသည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ပူတာအို၊ ေခၚဘူဒဲ (ေခါင္လန္ဖူး ) ဘက္တြင္ KIA ႏွင့္ ရဝမ္တိ့ုတိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးခ့ဲသည္။ ထိ့ုအတူ ေမချမစ္အေရွ့ဖက္ကမ္း ခ်ီေဗြ၊ ေဆာ့ေလာ္၊ ဖီေမာ္ေဒသသည္ လခ်ိတ္ႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ လေယာက္ဇလြန္းတိ့ုမွာ လခ်ိတ္ႏွင့္ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ေပရာ ဂ်င္းေဖါတိ့ု၏ လႊမ္းမိုးမွဳ ေအာက္မွ ရုန္းထြက္လိုျခင္းသည္လည္း အေၾကာင္းတခ်က္ ျဖစ္ပုံ ရသည္။ သုိ့ႏွင့္ လခ်ိတ္တိုင္းရင္းသား ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသား လေယာက္ဇလြန္းတိ့ု ေခါင္းေဆာင္ေသာ လခ်ိတ္နွင့္ေလာ္ေဝၚ တပ္ဖြဲ့မ်ားႏွင့္ လခ်ိတ္ႏွင့္ ေလာ္ေဝၚတိုင္းရင္းသားေဒသသည္ CPB ၁၀၁ စစ္ေဒသ အတြက္ ေရခံေျမခံ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ထိ့ုအတူ ဇခံုတိန့္ယင္းသည္ KIA အတြက္ သစၥာေဖါက္တဦးျဖစ္ခ့ဲျပီး CPB အတြက္ သူရဲေကာင္းတဦးျဖစ္ခ့ဲေပ ေတာ့သည္။
တရုတ္ျပည္တြင္းသုိ့ေရာက္လာေသာ ဇခုံတိန့္ယင္းႏွင့္ လေယာက္ဇလြန္းဦးစီး အင္အားမ်ားထဲမွ အတန္ငယ္အသက္ၾကီးသူ ၆၀ ခန့္ကို ထုတ္ႏႈတ္၍ ေဒသလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ေလ့က်င့္ျပီး က်န္အင္အားစု အားလုံးကို ထိန္ျခံဳ းျမိဳ့ အနီး ကူတုန္ရွိ ၁၀၅ တပ္ဖြဲ့ စခန္းတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မွဳ ျပဳလုပ္ သည္ CPB ႏွင့္တရုတ္တိ့ု ပူးေပါင္းစီစဥ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ၁၀၅ တပ္ဖြဲ့မွာ အိႏၵိယနိုင္ငံမွ အစိုးရအား ပုန္ကန္ေနသည့္ နာဂ တပ္ဖြဲ့မ်ားအားလည္း တရုတ္တိ့ု ေလ့က်င့္ေပး သည့္ စခန္းလည္းျဖစ္သည္။
ေလ့က်င့္မွဳ မ်ားျပီးဆံုးသည့္အခါ CPB ႏွင့္ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းတပ္မွ ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားျဖင့္ အင္အားျဖည့္တင္းျပီး ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့ကို ျပန္လည္ဖြဲ့စည္း သည္။ ႏိုင္ငံေရးမွဴ းအျဖစ္ ရဲေဘာ္ဘိုစိန္ ( စစ္ခ်ြမ္းရဲေဘာ္ေဟာင္း)၊ တပ္မွဴ း ရဲေဘာ္ ဇခုံတိန့္ယင္း၊ ဒုနိုင္ငံေရးမွဴ း ရဲေဘာ္ဆြန္လြတ္ေနာ္ ( ေကြ့က် ဳိ းရဲေဘာ္ေဟာင္း)၊ ဒုတပ္မွဴ းရဲေဘာ္လေယာက္ဇလြန္း၊ စစ္ဦးစီးမွဴ းရဲေဘာ္ထြန္းေမာင္ တိ့ုျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မွဳ ကို ဖြဲ့စည္းျပီး တပ္ဖြဲ့အား တပ္ခြဲ ၆ ခြဲျဖင့္ ဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္။
၁၉၆၉ ခုႏွစ္ေမလတြင္ ျမန္မာျပည္တြင္းသုိ့ ဖီေမာ္ေဒသမွ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုခ်ိန္ကာလက တရုတ္ျပည္တြင္း၌လည္း ထိန္ခ် ဳံးမွ သံလြင္ျမစ္ေဘးရွိ လုခိုး ( လီဆူးကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ် ဳပ္ေရးေဒသ) ထိသာ ကားလမ္းေပါက္ေသးသည္။ လုခိုးမွ တရုတ္ပိုင္ဖီေမာ္ထိ ကားလမ္းမေပါက္ ေသးေပ။ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့သည္ လုခိုးမွဖီေမာ္ေတာင္ေၾကာအား ျဖတ္၍ လမ္း ေလ်ွာက္ခ်ီတက္ကာ ဖီေမာ္ေဒသသုိ့ ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၂ ရက္ေန့တြင္ စတင္ ဝင္ေရာက္ခ့ဲသည္။
ထိုအခ်ိန္က ထိုေဒသရွိ အစိုးရတပ္စြဲထားသည့္ ထန္တုန္ႏွင့္ ဖ်င္လို့အား ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၅ ရက္တြင္ စတင္၍ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခ့ဲျပီး ၁၀၁ စစ္ေဒသအား စတင္ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည္။ ထန္တုန္တိုက္ပြဲအျပီး ဖီေမာ္ရွိ ရဲစခန္းလည္းဆုတ္ခြါသြားရာ၁၀၁ စစ္ေဒသသည္ ထိုေဒသအား ငဇြန္ေဘာင္ ျမိဳ့ နယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္၍စတင္ထိမ္းခ် ဳပ္နိုင္ခ့ဲသည္။ ထိုေနာက္ ေငါခ်မ္းခ ျမစ္ရိုးအတိုင္း ဆက္လက္လွဳ ပ္ရွားျပီး နယ္ေျမတိုးခ်ဲ့ခ့ဲသည္။ ေနာက္ပိုင္း အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားကျပန္လွန္ထိုးစစ္ဆင္လာခ့ဲျပီး ေငါ့ခ်မ္းခ ျမစ္ရိုးတေလ်ွာက္ အျပန္အလွန္တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြါးျပီး တက္လိုက္ဆုတ္လိုက္ျဖင့္ စစ္ကစားေနခ့ဲ ၾကသည္။
၁၉၇၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသဌာနခ် ဳပ္အား ပန္ဝါေတာင္ၾကားသုိ့ ေျပာင္းေရႊ့ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည္။ ပန္ဝါသုိ့ ဌာနခ် ဳပ္ေျပာင္းေရႊ့ဖြင့္လွစ္ခ့ဲသည့္ အေၾကာင္းတခ်က္မွာ တရုတ္မွ ေပးပိ့ုေသာ ေထာက္ပိ့ုပစၥည္းမ်ား လက္ခံရန္အတြက္ လြယ္ကူသည့္ေနရာကို ေရြးခ်ယ္ခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ပန္ဝါ ေတာင္ၾကားသည္ ယူနန္ျပည္နယ္ ထိန္ခ် ဳံ းခရိုင္ျမိဳ့ ၏ ေျမာက္ဖက္တြင္ရွိျပီး ထိုစဥ္က ကားလမ္းၾကမ္းေပါက္ေနျပီျဖစ္သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ကန္ပိုင္တီ ( ဆဒံုးျမိဳ့အေရွ့ဖက္ နယ္စပ္) သုိ့ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ား စတင္ဝင္ေရာက္အေျခခ် လွဳပ္ရွားခ့ဲသည္။ ကန္ပိုင္တီေဒသသုိ့ ဝင္ေရာက္လာျခင္းမွာ အဓိကအားျဖင့္ ဝိုင္းေမာ္ႏွင့္ခ်ီေဗြကားလမ္းတေလ်ာက္အား ထိမ္းခ် ဳပ္လွဳ ပ္ရွားနိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ကန္ပိုင္တီသုိ့ ဝင္ေရာက္လာေသာ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့ မ်ားႏွင့္သာမက KIA ရင္း ၃ တပ္ဖြဲ့မ်ား၏ ေခ်ာင္းေျမာင္းပစ္ခတ္မွဳ ကိုလည္း ရင္ဆိုင္ခ့ဲၾကရသည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ KIA ႏွင့္ CPB တပ္ေပါင္းစုဖြဲ့နိုင္သည့္ အခါမွသာ အပစ္ရပ္ျပီး နယ္ေျမခြဲျခားသတ္မွတ္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။
၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မ်ား ကန္ပိုင္တီသုိိ့ ဝင္ေရာက္အေျခခ်နိုင္ခ့ဲျပီးေနာက္ ဝိုင္းေမာ္၊ ခ်ီ ေဗြကားလမ္းကို ေကာင္းစြာေႏွာက္ယွက္တိုက္ခိုက္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။ ငဇြန္ေဘာင္ေဒသသုိ့ ထိုးစစ္ဆင္မည့္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ ျမစ္ၾကီးနား၊ ဝိုင္းေမာ္၊ ခ်ီေဗြ ကားလမ္းအတိုင္း လူ၊ လက္နက္၊ ရိကၡာမ်ားကို ျဖည့္တင္းေစလႊတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ၁၀၁ စစ္ေဒသအတြက္ အဆိုပါလမ္းေၾကာင္း ျဖတ္ေတာက္ေရးသည္ အေရးပါသည္။ အဆိုပါလမ္းေၾကာင္းတေလ်ာက္ရွိ နမ့္မလီ၊ ဒြန္ဘန္၊ ေခ်ာင္းဆံု၊ ရွေငၚ၊ တံငါစခန္း၊ မန္ၾကိဳ င္စသည့္ ေနရာမ်ား စြာတြင္ အစိုးရတပ္ဖြဲ့မ်ားက လမ္းလုံျခံဳ ေရး၊ တံတားလုံျခံဳ ေရးမ်ားအတြက္ စခန္းေနရာယူထားခ့ဲရသည္။ ထိုစခန္းမ်ား တံတားအားလုံးလိုလိုအား ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့က အၾကိမ္ၾကိမ္ ဝင္ေရာက္ဝင္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္တိုက္ခိုက္ျခင္း တံတားခ် ဳိ းျခင္းတိ့ုအား ျပဳ လုပ္နိုင္ခ့ဲၾကသည္။ အစိုးရ တပ္မ်ားအေနႏွင့္ ျမစ္ၾကီးနား အေျခစိုက္ ခလရ ၃၇ ၊ ခလရ ၅၈ ၊ မိုးညွင္းအေျခစိုက္ ခလရ ၁၅ တိ့ုႏွင့္ ၁၀၁ စစ္ေဒသတပ္ဖြဲ့မ်ား ရင္ဆိုင္ခ့ဲရသည္။
ထင္ရွားသည့္ တိုက္ပြဲအခ် ဳိ့မွာ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ီေဗြျမိဳ့ အနီးတြင္ ျဖစ္ပြါးေသာ ရွစ္ေဇာ္တိုက္ပြဲပါဝင္သည္။ ထိုတိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရတပ္ဖက္မွ ၁၀ ေယာက္က် ျပီး ၄ ဦးဖမ္းဆီးရမိခ့ဲသည္။ ၁၀၁ တပ္ဖြဲ့မွ ၂ ဦးဒဏ္ရာရရွိခ့ဲသည္။ ေနာင္ထပ္အက် အဆံုးမ်ားေသာ တိုက္ပြဲတခုမွာ ပန္ဝါႏွင့္ရွေငၚၾကားတြင္ ျဖစ္ပြါးေသာ မေကာင္တိုက္ပြဲျဖစ္သည္။ စခန္းသိမ္းတိုက္ပြဲျဖစ္သည္။
၁၉၇၂ ခုႏွစ္ မိုးမက်မီျဖစ္ပြါးေသာ တိုင္ပြဲျဖစ္သည္။ ခလရ ၁၅ ႏွင့္ ခလရ ၅၈ တိ့ု၏စခန္းျဖစ္သည္။ အစိုးရတပ္ဖက္မွ ၂၀ခန့္က်ျပီး သုံ့ပမ္း ၂၀ ခန့္ဖမ္းဆီး ရမိသည္။ ၇၅ မမ ေနာက္ပြင့္တလက္အပါ လက္နက္မ် ဳိ းစုံ ၅၀ ခန့္သိမ္း ဆည္းရမိခ့ဲသည္။ ၁၀၁ ဖက္မွလည္း တပ္ခြဲနိုင္ငံေရးမွဴ းရဲေဘာ္ ေနာ္ဆိုင္း (ေကြ့က် ဳိ းရဲေဘာ္ေဟာင္း) အပါ ၊ ဒုခြဲမွဴ း၊ တပ္စုမွဴ းမ်ားအပါ ၁၀ ဦးခန့္ က်ဆံုးခ့ဲသည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေဆာ့ေလာ္ျမိဳ့ အားတိုက္ခိုက္ ခ့ဲသည္။ အစိုးရတပ္ႏွင့္ရဲမွ ၁၀ ေယာက္ခန့္က် ဆံုးျပီး ၄ ဦးဖမ္းမိကာ လက္နက္ ၂၀ ခန့္သိမ္းဆည္းရမိခ့ဲသည္။ ၁၉၇၅ ႏွင့္ ၁၉၇၆ မ်ားတြင္လည္း ရွစ္ေဇာ္၊ ေဆာ့ေလာ္ႏွင့္ ခ်ီေဗြ၊ ဝိုင္းေမာ္ကားလမ္းတိ့ုတြင္ တိုက္ပြဲငယ္မ်ားစြာျဖစ္ပြါးခ့ဲေသးသည္။
ထိုအခိ်ိန္တြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသ၌ အင္အား ၇၀၀ ေက်ာ္ခန့္အထိရွိလာျပီး တပ္ရင္း ၃ ရင္း၊ လက္နက္ၾကီးတပ္ခြဲတခြဲ၊ အမ် ဳိ းသမီးတပ္ခြဲတခြဲလည္း ဖြဲ့စည္းခ့ဲျပီး စစ္ေျမျပင္ေထာက္ကူျပဳ ရန္စီစဥ္ခ့ဲသည္။ ေျခလ်င္တပ္ရင္း ၂ ရင္းကို အဓိက ကန္ပိုင္တီေဒသမွတဆင့္ ဝိုင္းေမာ္ ၊ ခ်ီေဗြကားလမ္း တေလ်ာက္ လွဳ ပ္ရွားေစခ့ဲသည္။
ေဒသအုပ္ခ် ဳပ္ေရးအတြက္ ကန္ပိုင္တီ အေျချပဳ သည့္ ဆဒံုးျမိဳ့ နယ္၊ ဝိုင္းေမာ္ ၊ ခ်ီေဗြကားလမ္းတေလ်ာက္၌ မန္ၾကိဳ င္ျမိဳ့နယ္၊ ပန္ဝါအေျချပဳ သည့္ ခ်ီေဗြျမိဳ့ နယ္၊ ေငါခ်မ္းချမစ္အထက္ပိုင္းအား ငဇြန္ေဘာင္ျမိဳ့ နယ္၊ ေငါခ်မ္းခ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းအား ေဆာ့ေလာျမိဳ့ နယ္၊ အီေမာဘြမ္ေျမာက္ဖက္ျခမ္းအား မန္က်ီ ျမိဳ့ နယ္ဟု အုပ္ခ် ဳပ္ေရးျမိဳ့ နယ္မ်ားဖြဲ့စည္းခ့ဲသည္။ အထက္ပါ အေျခ အေနသည္ ၁၉၇၇/၇၈ ခန့္က ပန္ဝါအေျခစိုက္သည့္ CPB ၁၀၁ စစ္ေဒသ၏ အေျခအေနျဖစ္ပါသည္။
၁၀၁ စစ္ေဒသအတြက္ ၾကီးမားသည့္အခက္အခဲမွာ ျပင္းထန္သည့္ ရာသီဥတုျဖစ္သည္။ ေဒသတြင္း ေပတေသာင္းေက်ာ္ျမင့္သည့္ ေတာင္တန္းမ်ားသည္ အစဥ္ျမဲလို ေရခဲဖုန္းလႊမ္းေနသည္။ ေနေရာင္ေအာက္တြင္ ေရခဲေတာင္မ်ားက တလက္လက္ေတာက္ပေန၍ ထိုေတာင္မ်ားအား မွန္ေတာင္ဟုေဒသခံမ်ားက ေခၚၾကသည္။ နယ္စပ္ေက်ာက္တိုင္ အမွတ္ ၄ တြင္ရွိသည့္ ပန္ဝါ ေတာင္ၾကားပင္လ်င္ ေပ ၇၀၀၀ ေက်ာ္ျမင့္သည္။ ေဆာင္းရာသီတြင္ ဆီးႏွင္းမ်ား ဖံုးလႊမ္း၍ ျမက္ပင္၊ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ား ႏွင္းကိုက္၍ ေသဆံုးၾကသည္။ ရိကၡာရွားပါးျပီး ထင္းရူးေတာမ်ားသာဖုံးလႊမ္းေနသည္။ ေဆာင္းတြင္း၌ တေတာလုံး တေတာင္လုံး ဆီးႏွင္းျဖဴ မ်ားဖံုးလႊမ္းေနျပီ ဂ်ီ က့ဲသုိ့ေတာေကာင္မ်ားပင္ ျဖဴ ေဖြးေနသည္။ က်န္ရွမ္းျပည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ အေျခခံေဒသမ်ားလည္း ေအးျမသည္ဆိုေပမင့္ ပန္ဝါေဒသေတာ့ မမွီေပ။ ေဒသခံ လခ်ိတ္၊ ေလာ္ေဝၚရဲေဘာ္မ်ားျဖစ္၍သာ ဆိုးဝါးသည့္ ရာသီဥတုကို ခံႏိုင္ရည္ရွွိသည္ဟုဆိုရပါမည္။
ထိ့ုျပင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသသည္ နယ္စပ္ေဒသရွိတပ္ဖြဲ့ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ထိ CPB မွ လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ စစ္ယူနီေဖါင္း တပ္ဆင္ေပးေသာ္လည္း ရိကၡာဆန္ႏွင့္ ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံျခင္းမရွိ၍ ေဒသခံ လူထုထံမွ အခြန္အေကာက္ျဖင့္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည့္တပ္ဖြဲ့ျဖစ္သည္။ ေဒသခံ လူထုမွာလည္း မ်ားစြာၾကြယ္ဝျခင္း မရွိ၍ ကနဦးကာလမ်ားတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသမွ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ရိကၡာႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ခ် ဳိ့ခ် ဳိ့င့ဲင့ဲ ျဖတ္သန္းခ့ဲရသည္။
၁၉၇၃ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တပ္အင္အား တစတစၾကီးထြားလာျပီးေနာက္မွသာ ဗဟိုမွ ရိကၡာေထာက္ပ့ံခ့ဲသည္။ ထိ့ုျပင္ စစ္ဆင္ေရးစီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ လက္နက္ ခဲယမ္းေထာက္ပ့ံမွဳ မ်ားလည္း ဗဟိုမွထိမ္းခ် ဳပ္ထားျပီး ဗဟိုခြင့္ျပဳ ခ်က္ႏွင့္သာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိၾကသည္။ KIA မွ ခြဲထြက္လာသည့္ တပ္ဖြဲ့ျဖစ္၍ CPB ဗဟိုမွ အျပည့္အဝ ယုံၾကည္မွဳ မရွိေသး၍ေလာ စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။
မည္သုိ့ပင္ျဖစ္ေစ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ကာလပိုင္းတြင္ ၁၀၁ စစ္ေဒသတပ္ဖြဲ့မ်ားသည္ ဖီေမာ္၊ ဂါလန္၊ ကန္ဖန္ေဒသ၊ ပန္ဝါေတာင္ၾကားႏွင့္ ကန္ပိုင္တီတိ့ုတြင္ စတင္အေျချပဳ နိုင္ခ့ဲျပီး ခီ်ေဗြႏွင့္ ဝိုင္းေမာ္ၾကားကားလမ္းအား ထိမ္းခ် ဳပ္ ေႏွာက္ယွက္နိုင္ခ့ဲျပီ ျဖစ္သည္။
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး
https://www.facebook.com/mgmg.soe.792/posts/931641116998808
(U) Mg Mg Soe’s Facebook မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။ #BurmaDemocracy
Credit: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=542786459416649&id=100010558989445
Monday, January 22, 2018
The Great & Beautiful Lost Kingdoms by William Dalryple
“People of distant places with diverse customs,” wrote a Chinese Buddhist monk in the mid-seventh century, “generally designate the land that they admire as India.”
Xuanzang was a scholar, traveler, and translator. When he wrote these words in the seventh century, he had just returned from an epic seventeen-year, six-thousand-mile overland pilgrimage and manuscript-gathering expedition to the great Indian centers of Buddhist learning. Buddhism by then had been the established religion of most of South and Central Asia since it was taken up by Emperor Ashoka in the third century BC, around three hundred years after the Buddha’s death in northern India. The account Xuanzang wrote of his journey, Buddhist Record of the Western World, makes it clear that the places he passed through from western China to the Hindu Kush were then very largely dominated by Indic ideas, languages, and religions.
http://www.nybooks.com/articles/2015/05/21/great-and-beautiful-lost-kingdoms/
Mr Ye Htut - FB Post
The following is untitled post from U Ye Htut's FB account.
I am just wondering why Singapore Institute Employs this person?
Are there any benefits for Singaporeans and global community?
=====================================================
ပီးခ့ဲ့ ငါးရက္မွာ ရခုုိင္ႏုုိင္ငံေရးသမား၊ အျငိမ္းစား ၀န္ထမ္း၊ ရခုုိင္ျပည္နယ္ဖြံ႕ ျဖိဳးေရးအတြက္လုုပ္ေနတဲ့ ပရဟိတသမား စသည္ျဖင့္ ပုုဂၢိဳလ္ေလးဥိးကိုု ေတြ႕ဆံုုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကိုု ဆက္သြယ္ေမးျမန္းဖိုု႕ ၾကိဳးစားေနခ်ိိန္မွာပဲ သူ အထိန္းသိမ္းခံလိုုက္ရတယ္။ ေမးျမန္းတဲ့ပုုဂၢိဳလ္ေတြက အသက္ ငါးဆယ္ကေန ကိုုးဆယ္ေက်ာ္အထိပါတယ္။
သူတိုု႕မွာ ရခုုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုုင္းျပႆနာကိုု ေျဖရွင္းဖိုု႕အတြက္ ကြဲျပားတဲ့ အျမင္တစ္ခ်ိဳ႕ရိွေပမယ့္ အားလံုုးရဲ့ တူညီတဲ့ သေဘာထားနဲ႕ ခံစားခ်က္ ကေတာ့
၁။ ရိုုဟင္ဂ်ာ ဆိုုတဲ့ နာမည္ကိုု လံုုး၀လက္မခံနုုိင္ဘူး။
I am just wondering why Singapore Institute Employs this person?
Are there any benefits for Singaporeans and global community?
=====================================================
ပီးခ့ဲ့ ငါးရက္မွာ ရခုုိင္ႏုုိင္ငံေရးသမား၊ အျငိမ္းစား ၀န္ထမ္း၊ ရခုုိင္ျပည္နယ္ဖြံ႕ ျဖိဳးေရးအတြက္လုုပ္ေနတဲ့ ပရဟိတသမား စသည္ျဖင့္ ပုုဂၢိဳလ္ေလးဥိးကိုု ေတြ႕ဆံုုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအးေမာင္ကိုု ဆက္သြယ္ေမးျမန္းဖိုု႕ ၾကိဳးစားေနခ်ိိန္မွာပဲ သူ အထိန္းသိမ္းခံလိုုက္ရတယ္။ ေမးျမန္းတဲ့ပုုဂၢိဳလ္ေတြက အသက္ ငါးဆယ္ကေန ကိုုးဆယ္ေက်ာ္အထိပါတယ္။
သူတိုု႕မွာ ရခုုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုုင္းျပႆနာကိုု ေျဖရွင္းဖိုု႕အတြက္ ကြဲျပားတဲ့ အျမင္တစ္ခ်ိဳ႕ရိွေပမယ့္ အားလံုုးရဲ့ တူညီတဲ့ သေဘာထားနဲ႕ ခံစားခ်က္ ကေတာ့
၁။ ရိုုဟင္ဂ်ာ ဆိုုတဲ့ နာမည္ကိုု လံုုး၀လက္မခံနုုိင္ဘူး။
၂။ လြတ္လပ္ေရးရထဲက အစိုုးရအဆက္ဆက္ ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြကိုု
ပစ္ပယ္ထားတယ္။ ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြရဲ့ အက်ိဳးစီးပြား၊
စိုုးရိမ္မႈေတြကိုု ထည့္မစဥ္းစားခဲ့ဘူး။
၃။ မူဂ်ာဟစ္၊ အာရ္္အက္စ္အိုု၊ အာဆာ စတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြ တိုုက္ခိုုက္မႈ ရိွလာရင္ တပ္ေတြေရာက္လာတယ္။ တုုိက္တယ္။ ျပီးရင္ ျပန္ရုုပ္သြား တယ္။ ရခိုုင္တိုုင္းရင္းသားေတြလံုုျခံဳမႈရိွေအာင္ အျမဲတမ္းေစာင့္ေရွာက္မေပး ႏုုိင္ဘူး။
ဆိုုတဲ့အခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီသံုုးခ်က္အထဲမွာ ျပည္ေထာင္စုုအစိုုးရအဆက္ဆက္က ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြကိုု ပစ္ပယ္ထားတယ္ဆိုုတဲ့ ခံစားခ်က္နဲ႕ ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြ ရ့ဲ လံုုျခံဳေရးကိုု အစိုုးရက လုုပ္မေပးႏုုိင္ဘူးဆိုုတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြဟာ ျပည္ ေထာင္စုု အစိုုးရ တာ၀န္ရိွသူေတြ၊ လံုုျခံဳေရးဆိုုင္ရာတာ၀န္ရိွသူေတြအေနနဲ႕ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
၃။ မူဂ်ာဟစ္၊ အာရ္္အက္စ္အိုု၊ အာဆာ စတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြ တိုုက္ခိုုက္မႈ ရိွလာရင္ တပ္ေတြေရာက္လာတယ္။ တုုိက္တယ္။ ျပီးရင္ ျပန္ရုုပ္သြား တယ္။ ရခိုုင္တိုုင္းရင္းသားေတြလံုုျခံဳမႈရိွေအာင္ အျမဲတမ္းေစာင့္ေရွာက္မေပး ႏုုိင္ဘူး။
ဆိုုတဲ့အခ်က္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီသံုုးခ်က္အထဲမွာ ျပည္ေထာင္စုုအစိုုးရအဆက္ဆက္က ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြကိုု ပစ္ပယ္ထားတယ္ဆိုုတဲ့ ခံစားခ်က္နဲ႕ ရခုုိင္တုုိင္းရင္းသားေတြ ရ့ဲ လံုုျခံဳေရးကိုု အစိုုးရက လုုပ္မေပးႏုုိင္ဘူးဆိုုတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြဟာ ျပည္ ေထာင္စုု အစိုုးရ တာ၀န္ရိွသူေတြ၊ လံုုျခံဳေရးဆိုုင္ရာတာ၀န္ရိွသူေတြအေနနဲ႕ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
Subscribe to:
Posts (Atom)